હેલ્લો મિત્રો , મારું નામ છે અનિકેત ટાંક અને હું અત્યારે સુરતમાં રહુ છું. આ મારી પેહલા નવલકથા છે કદાચ શબ્દો કદાચ આડાઅવળા થઈ શકે છે એના માટે હું અત્યારથી માફી માંગુ છું. આ કથામાં આવતા પાત્રો મેં થોડાક ઇતિહાસ અને થોડાક વર્તમાન માંથી લીધેલા છે અને તે પાત્રોનો ઉપયોગ કરીને મેં એક કાલ્પનિક કથાનું સર્જન કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે જેને વર્તમાનમાં રહેલા પાત્રો સાથે કોઈ સબંધ નથી .હવે થોડીક નવલકથા વિશે વાત કરીએ , આ કથા છે એક જ્ઞાન નગરી ની જેને ઇતિહાસમાંથી ભૂંસવાની કોશિશ કરવામાં આવી હતી પણ જ્ઞાન ક્યારેય મરતું નથી એ હંમેશા એનો ઉત્તરાધિકારી શોધી ...Read More

સૂર્ય તક્ષશિલાની ગગનચુંબી ઇમારતોની પાછળ ઢળી રહ્યો હતો. ગોલ્ડન પ્રકાશના કિરણો શહેરી ગલીઓ અને વિશાળ ગ્રંથાલય પર પડતાં, આ અને જ્ઞાનના પવિત્ર સ્થળે એક અજાણી ચિંતા વ્યાપી રહી હતી. એક શહેર, જે વિદ્યા માટે જાણીતું હતું, હવે તલવાર અને તીરો માટે તૈયાર થવા મજબૂર હતું. અચાનક, ઉત્તર તરફની ટેકરીઓ પાછળ ધૂળનો મોટો વમળ ઉઠતો દેખાયો. ગમે ત્યારે સંકટ ત્રાટકી શકે એ ભાવનાએ શહેરમાં અશાંતિ પેદા કરી. કેટલાક વેપારીઓએ પોતાનું સામાન ભેગું કરીને સુરક્ષિત સ્થળે જવાનું શરૂ કર્યું, જ્યારે શિક્ષકો અને વિદ્વાનો પોતાના અનમોલ ગ્રંથો સાચવવાના ઉપાયો શોધી રહ્યા હતા. તક્ષશિલા માત્ર એક શહેર નહોતું; તે વિદ્યા અને સંસ્કૃતિનું જીવંત ...Read More

સાંજનું લાલાશભર્યું આકાશ તક્ષશિલાની દીવાલો પર પડતું હતું. સામાન્ય દિવસમાં, આ સમયે શિષ્યો શિક્ષકો પાસેથી વિદ્યા ગ્રહણ કરતા, મઠોમાં પઠન ચાલતું અને બજારમાં વેપારીઓ પોતાનું દૈનિક વેચાણ પૂર્ણ કરતા.પણ આજે, આકાશ પર ભયનો પ્રભાવ હતો.ઉત્તર તરફના પર્વતોની પાછળ ધૂળના ગૂંચળા ઉઠી રહ્યા હતા. તે કોઈ સામાન્ય તોફાન નહોતું—તે એક શત્રુસેનાની આગમનનો સંકેત હતો.યુદ્ધના શરૂ થવાના એક પ્રહર પહેલાનો સમય ,તક્ષશિલાના મહાન ગ્રંથાલયમાં એક વિશેષ બેઠક બોલાવવામાં આવી.આચાર્ય વરુણ, તક્ષશિલાના સર્વોચ્ચ વિદ્વાન, તેમના સમક્ષ બેઠેલા શાસકો, યોદ્ધાઓ અને વિદ્વાનો તરફ જોયા. સેનાપતિ શરણ્ય, યુવરાજ આર્યન, અને વીર પણ ત્યાં હાજર હતા."આ યુદ્ધ ફક્ત એક શહેર માટે નથી," આચાર્ય વરુણે શાંત ...Read More

તક્ષશિલાની હવામાં હજુ પણ યુદ્ધની ગરમી હતી. શહેરના દ્વાર તૂટી ગયા હતા, રસ્તાઓ પર લોહીના છાંટા પડેલા હતા.લોકોએ એકબીજાને આપ્યા, કારણ કે યુદ્ધ જીતાયું હતું, પણ દરેકના ચહેરા પર ચિંતાની છાંટા હતી.સૌ જાણતા હતા કે શત્રુઓ પરાજય સ્વીકારી શકશે નહીં. તેઓ પાછા જરૂર ફરશે.મહાન ગ્રંથાલયની અંદર, આચાર્ય વરુણ, યુવરાજ આર્યન, વીર, અને તક્ષશિલાના કેટલાક મહત્વના વિદ્વાનો અને યોદ્ધાઓ આગળની રણનીતિ પર વિચાર કરી રહ્યા હતા.તક્ષશિલાની બહાર, એક ગુપ્ત સ્થળે શત્રુઓની બેઠક ચાલી રહી હતી."તમે સમજી ન શક્યા કે યુદ્ધ માત્ર તલવારથી જીતાતા નથી," એક ગર્ભિત અવાજે કહ્યું. "તક્ષશિલાને હિંમતથી નહિ, પણ બુદ્ધિથી તોડી શકાય.""તો હવે શું?" એક કમાન્ડરે પૂછ્યું."અમે ...Read More

તક્ષશિલાના ગ્રંથાલયની અંદર, શત્રુઓ અને ગદ્દાર વચ્ચેની ગૂપ્ત ચર્ચા હવે એક નવા તબક્કે પહોંચી હતી. શત્રુઓ માટે આ યુદ્ધ ક્ષત્રિય પરાક્રમથી જીતવાનું ન હતું, પણ તેઓ બુદ્ધિ અને ધૂર્તતાનો પણ ઉપયોગ કરી રહ્યા હતા."તમને ખાતરી છે કે શિલાલેખ અહીં જ છે?" શત્રુ અધિકારીએ ગદ્દારને પૂછ્યું."હા, પરંતુ તેને મેળવવા માટે સાચી વ્યૂહરચના જરૂરી છે," ગદ્દારએ હસતા કહ્યું. "તક્ષશિલા માત્ર બાહ્ય શક્તિથી નહિ, પણ અંદરથી પણ તૂટી શકે છે."ત્યારે એક અચાનક પાયલની ખણક સંભળાઈ. શત્રુઓએ તરત જ તલવાર ઉગારી, પણ ત્યાં કોઈ ન હતું. તક્ષશિલાના રહસ્યમય ગલીઓમાં કોની હાજરી હતી?શત્રુઓના નેતા, મહાપ્રભુ રુદ્રસેન, પોતાનું મસ્તક ઊંચું કરીને ગ્રંથાલય તરફ જોયું. "તક્ષશિલા ...Read More

યુદ્ધ પછીના વર્ષોમાં, તક્ષશિલા બદલાઈ ગયું હતું. જો કે શહેરની દીવાલો હજુ ઊભી હતી, પરંતુ તેની અંદર એક નવો શરૂ થયો હતો. તક્ષશિલા હવે માત્ર વિદ્યા અને શૌર્યનું કેન્દ્ર નહોતું, પરંતુ એક અપરાજિત અને અડગ કિલ્લો બની ગયું હતું.તક્ષશિલાની રક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે મહારાજ આર્યન, આચાર્ય વરુણ અને વીર ભવિષ્યમાં આવનારા સંકટ માટે વધુ સુવ્યવસ્થિત રણનીતિ ગોઠવી રહ્યા હતા. તેઓએ તક્ષશિલાને એક અજેય સંસ્થાનમાં પરિવર્તિત કરવા માટે અનેક પ્રકારની સંરચનાત્મક અને યુદ્ધનીતિઓ અમલમાં મૂકી.શહેરની સુરક્ષા માત્ર તલવાર અને કિલ્લેબંધીથી શક્ય નહોતી. તેથી, નવો રક્ષણાત્મક બંધારણ ઘડવામાં આવ્યું. આ પ્રક્રિયાને ચાર મુખ્ય સ્તરોમાં વહેંચવામાં આવી:૧. ભૌતિક સુરક્ષા:મજબૂત કિલ્લેબંધી: તક્ષશિલાની દીવાલોને ...Read More

યુદ્ધ પછી તક્ષશિલાની શૃંખલાબદ્ધ પુનર્નિર્માણની પ્રક્રિયામાં, માત્ર સુરક્ષા જ નહીં પરંતુ ન્યાય, વહીવટ અને શાસન વ્યવસ્થાને પણ મજબૂત બનાવવું હતું. મહારાજ આર્યન અને તેમના સલાહકારો એ રાષ્ટ્રની પ્રજાના હિત માટે એક સુવ્યવસ્થિત શાસન ગોઠવ્યું, જે મહાન ન્યાય અને વ્યૂહનીતિઓ પર આધારિત હતું.તક્ષશિલાની રાજસત્તાને એક મૂર્ત સ્વરૂપ આપવાં માટે, તે શાસનને પાંચ મુખ્ય ભાગોમાં વહેંચવામાં આવ્યું: રાજકીય સંચાલન, ન્યાયવ્યવસ્થા, વહીવટ, અર્થવ્યવસ્થા અને ગુપ્તચર તંત્ર.-----------------------------------૧. રાજકીય સંચાલન:તક્ષશિલામાં શાસનવ્યવસ્થાની રચના ચતુષ્પદ પદ્ધતિ મુજબ કરવામાં આવી હતી, જે નીચે મુજબ હતી:મહારાજ આર્યન: રાજ્યના સર્વોચ્ચ શાસક અને અંતિમ નિર્ણય લેવા માટે જવાબદાર.આચાર્ય મંડળ: રાજ્યના સર્વશ્રેષ્ઠ પંડિતો અને સલાહકારોનો જૂથ, જે રાજકીય અને ધાર્મિક નિર્ણયો ...Read More

૨૨ એપ્રિલે પહેલગામમાં થયેલા નરાધમ આતંકી હુમલામાં ૨૬ નિર્દોષ પ્રવાસીઓના મૃત્યુ થયા એ બદલ હું ખૂબ દુઃખ અનુભવું છું. ઘટના સંપૂર્ણ માનવતા માટે કલંકરૂપ છે.આપણે શહીદ થયેલા સર્વાત્માઓને વંદન અને હ્રદયપૂર્વક શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરીએ. આ અમાનવીય આતંકી હિંસા સામે હું તીવ્ર ગુસ્સો વ્યક્ત કરું છું અને માંગ કરૂ છું કે આવા દહેશતવાદીઓનો શસ્ત્રબળથી સમૂળ નાશ થાય. શાંતિ અને માનવતાના શત્રુઓ માટે આપણી ભૂમિ પર કોઈ સ્થાન નથી અને ન કદી રહેશે.------------------------------------------------------------------ તક્ષશિલાના ગગનચુંબી દૃશ્યપટ ઉપર અંધકાર ધીમે ધીમે પથરાઈ રહ્યો હતો. મહારાજ આર્યનનું શાસન એક દાયકાથી રાજ્યને સુશોભિત અને સુરક્ષિત રાખી રહ્યું હતું, પરંતુ હવે સિંહાસન માટેનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ ...Read More

તક્ષશિલાના રાજમહેલમાં ઊથલપાથલ ચાલી રહી હતી. રાજકુમારોની પરીક્ષાઓ માટેની તૈયારી શરૂ થઈ ગઈ હતી, પણ પડછાયાઓમાં વિશ્વાસઘાતની ભીતિ ગૂંજી હતી. મહારાજ આર્યનના મનમાં ચિંતા વધતી જતી. તેઓ જાણતા હતા કે રાજ્યને ફક્ત યુદ્ધકૌશલ અને રાજકીય જ્ઞાનથી જ નહિ, પણ એક અભેદ્ય વ્યૂહરચના અને તીક્ષ્ણ બુદ્ધિ દ્વારા પણ બચાવવું પડશે. આચાર્ય ચાણક્ય... એક નામ કે જે માત્ર તક્ષશિલા માટે નહિ, પરંતુ સમગ્ર આર્યાવર્ત માટે એક ધૂજારો ઉભો કરી શકે. તેઓ કૌટિલ્ય તરીકે પણ જાણીતા, એક મહાન આચાર્ય, રાજકીય દ્રષ્ટા અને અદ્ભુત કૂટનીતિજ્ઞ. તેઓએ મગધના રાજસિંહાસન પર ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યને બેસાડીને ઈતિહાસ બદલ્યો હતો. તેમણે અર્થશાસ્ત્રની રચના કરી, જે માત્ર ધન અને ...Read More

તક્ષશિલાની ભૂમિ પર ફરી એકવાર એક ઐતિહાસિક દિવસ ઉજવવા જઈ રહ્યો હતો. રાજમહેલથી માંડીને મહાવિદ્યાલય સુધી, સર્વત્ર એક જ હતી—આજથી રાજકુમારોની અગ્નિપરીક્ષા શરૂ થવાની હતી. પહેલી કસોટી: શૌર્ય અને યુદ્ધકૌશલ્ય. મહારાજ આર્યન પોતાના સિંહાસન પર દૃઢ નિશ્ચય સાથે બેઠા હતા. આચાર્ય ચાણક્ય તેમના ખભા પાછળ ઊભા હતા, એક અવાજ વગર—પણ દરેક દૃશ્યને આંખોની સમી પળક પણ ન મારે જોઈ રહેલા. દરબાર, યોદ્ધાઓ, વિદ્વાનો અને પ્રજા—તમામ લોકો આ ઐતિહાસિક ક્ષણને માણી રહ્યા હતા. તક્ષશિલાના યુદ્ધમંડપની સપાટી વિશાળ હતી. કેન્દ્રમાં એક ઐતિહાસિક રણભૂમિ ઊભી કરાઈ હતી—ચક્રાકાર ઘાસ અને રેતથી બનાવેલી મેદાની સાથે ચાર દિશામાં લક્ષ્યાંક સ્થાપિત હતા. મંડપની આસપાસ વિશિષ્ટ યોદ્ધાઓ, ...Read More

પ્રથમ કસોટીના જ્વલંત વિજય પછી તક્ષશિલા એક નવા ઉત્સાહથી ધબકતી હતી. પરંતુ જાણકારોને ખબર હતી કે સાચો શાસક તલવારથી પરંતુ બુદ્ધિ અને ધીરજથી ઘડાય છે. હવે આવી હતી બીજી અગ્નિપરીક્ષા: કૂટનીતિ અને રાજકીય સમજણ. તક્ષશિલાના મહાદરબારમાં સર્વત્ર તણાવ છવાયો હતો. મહારાજ આર્યન, આચાર્ય ચાણક્ય અને મંત્રીઓ ખાસ બેઠકમાં બેસી ગયા હતા. દરબારને વિશાળ રીતે શણગારવામાં આવ્યો હતો અને દરેક ત્રુટિહીન વ્યવસ્થા હેઠળ પ્રજાનો પણ આવકાર થયો હતો. આજનું દૃશ્ય માત્ર પરિક્ષાનું નહોતું, પરંતુ રાજ્યના ભવિષ્યના શાસકની પસંદગીનું હતું. દરબારના કેન્દ્રમાં એક ઊંચો મંચ બનાવાયો હતો, જ્યાં બંને રાજકુમારોનો સામનો થવાનો હતો. દરબારના વિદ્વાનોએ અને ચાણક્યે પ્રશ્નો તૈયાર કર્યા હતા, ...Read More

તક્ષશિલાના મહાદરબારમાં તૃતીય અને અંતિમ કસોટીનું તણાવભર્યું વાતાવરણ છવાયું હતું. આજની કસોટી પથ્થર જેવા સજ્જ શાસક નહીં, પણ મનુષ્ય ધરાવતા નેતા શોધવાની હતી. આ કસોટી શબ્દોથી નહીં, અંતઃકરણથી ઉપજતી હતી. મહારાજ આર્યન, આચાર્ય ચાણક્ય અને રાજ્યના મુખ્ય ન્યાયાધીશોની ઉપસ્થિતિમાં વિશિષ્ટ પ્રશ્નોત્તરી શરૂ થઈ. બંને રાજકુમારો — સૂર્યપ્રતાપ અને ચંદ્રપ્રકાશ — મંડપના મધ્યમાં ઊભા હતા. તેમના ચહેરા પર શાંતિ હતી, પણ અંદર યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું — પોતાની વિચારશક્તિ અને મર્યાદાની અગ્નિપરીક્ષા માટે. પ્રશ્ન ૧ : પ્રજાએ એક અત્યાચાર કરતી શાસક સ્ત્રીને જાહેરમાં મારી છે. સ્ત્રી દોષી છે, પણ કાયદાની પ્રક્રિયા હાથ ધરાવ્યા વગર તેને દંડ મળ્યો છે. શું જનતા ...Read More

તક્ષશિલા વિદ્યા અને વ્યૂહરચના નું પવિત્ર કેન્દ્ર. આજનો દિવસ સમગ્ર રાજય માટે માત્ર રાજકીય દૃષ્ટિએ મહત્વનો નહોતો, પણ ભાવનાત્મક ઐતિહાસિક દૃષ્ટિએ પણ એક યુગાંતક સમયક્ષણ હતો. ત્રણ દીવસોની અગ્નિપરીક્ષા પછી આખરે સમગ્ર તક્ષશિલા ઇંતેજારમાં હતી: કોની મસ્તક પર રહેશે નવી પેઢીનું સિંહાસન?સવારનું સૌરમંડળ હજુ નગર પર પૂરું ઊગ્યું પણ નહોતું, ત્યારે મહારાજ આર્યનના મહેલના દરવાજા ખુલ્યા. દરબારના મંડપમાં શણગાર શરૂ થયો. મહામંડપમાં રાજમાર્ગોની વચ્ચે એક વિશાળ શપથમંચ તૈયાર થયો સોનાના સ્તંભો, ખાખી ધ્વજપટ્ટાઓ, અને મધ્યમાં શિલાશયન જેવો સફેદ પાટો. શપથવિધિ માટે તૈયાર કરાયેલ બેઠક આસપાસના રાજ્યોમાંથી આવેલ મંત્રીઓ, વિદ્વાનો અને મહામંત્રીમંડળની હાજરીથી ભરાઈ રહી હતી.મહારાજ આર્યન સિંહાસન પર સ્થિર ...Read More

યુવરાજ ચંદ્રપ્રકાશની ઘોષણા તક્ષશિલામાં જેમ જેમ પ્રસરી, તેમ તેમ એક બાજુ આનંદની લહેર ઊભી થવા લાગી, પણ બીજી બાજુ અદ્રશ્ય તણાવની છાંયાઓ પણ ઊંડાઈ રહી હતી. રાજમાર્ગ પર વાદ્યો વગાડવામાં આવ્યા, મંદિરોમાં ઘંટો વાગ્યા, નગરનાં દરેક માર્ગો ધ્વજોથી શણગારાયા પણ ચાણક્યની આંખો જોતાં બધું અપૂરું લાગતું હતું. ગૂપ્તચર દ્વારા મળેલા ધમકીભર્યા પત્ર બાદ ચાણક્યની અંદર એક ઘાટ વળયો હતો. એ શબ્દો ખાલી આકરો ઇરાદો નહોતા, પણ એક એવું ગૂઢ સંકેત હતું કે શત્રુ તક્ષશિલાની અંદરથી શ્વાસ લઈ રહ્યો હતો. પત્રમાં લખાયું હતું: “તમે ભવિષ્ય નક્કી કર્યું છે, હવે હું તેનું અંત લાવિશ. નવયુવરાજ દસ દિવસમાં નાશ પામશે.” તાત્કાલિક ચાણક્યે ...Read More

તક્ષશિલા. એક નવી સવાર. એક નવો યુગ. આજનો દિવસ તક્ષશિલા માટે માત્ર તહેવાર નહોતો, પણ એક ઐતિહાસિક સંધિબિંદુ હતો ભૂતકાળના પાથરો પર નવી પેઢીની ભાવિ મંજિલ ઘડાવાની હતી.સવારે સવારે જયારે સૂરજના કિરણો હળવે ધોવાઈ રહ્યા હતા, ત્યારે નગરજનો સ્વયંસ્ફૂર્ત રીતે પોતાના ઘરો બહાર નીકળી પડ્યા. રાજમાર્ગો પર ઘોડા નહીં, આજે ઉપસ્થિતિ હતી પૂજાપાત્ર સંસ્કૃતિની. ફૂલોની પાંખથી ઢંકાયેલા રસ્તાઓ, ધ્વજોથી શોભતા મંડપો, ઘંટધ્વનિ અને મંત્રોચ્ચારથી ગૂંજતા મંદિરો… સમગ્ર તક્ષશિલા આજે નવજીવનથી ધબકતું હતું.રાજમહેલના મુખ્ય પ્રાંગણમાં વિશાળ શપથવિધી માટે મહામંડપ ઊભો કરાયો હતો. મધ્યમાં અગ્નિકુંડ ધૂમ્રપટો વહાવતું હતું. ચારેય તરફ થી યુદ્ધવિદ્યાશાળાના મુખ્ય આચાર્યો, રાજમંત્રીઓ, સેનાપતિઓ અને તપસ્વી વિદ્વાનો હાજર હતા. ...Read More