ચક્કી અને ગુજરાતની અનોખી સફર(Part 1)ચક્કી એક નાનકડી પૃથ્વી પર આવતા એક છોકરો હતો. એ એક મજેદાર અને સંઘર્ષક છોકરો હતો, જેમણે જીવનમાં અનેક અસાધારણ મૂકી ન હતી. ગુજરાતના એક નાનકડા ગામમાં જન્મેલા ચક્કી માટે શહેરની ભીડ અને ગામની શાંતિ વચ્ચે જીવું એ એનો શ્રેષ્ઠ અનોખો અનુભવ હતો.એક દિવસ, ચક્કી પોતાના પિતા સાથે વાવજોડું કરવા જઈ રહ્યો હતો. આ વખતે તે શહેર તરફ જઈ રહ્યો હતો, જ્યાં તેના પિતાની એક નાની દુકાન હતી. આ દુકાનમાં એક કિનારાની સરકીને ફરતું પાનું વેચાતું હતું, અને એનું નામ હતું "ગુજરી ગાંઠો".પરંતુ, આ સફર દરમિયાન ચક્કી એક એવી ઘટનાની સાથે સંઘર્ષિત થવા જઇ રહ્યો હતો, જે તેની જીવનગાઠમાં એક અનોખી મોર્ચો લાવશે.ભાગ 2 – અજાણી છાયાશહેર પહોંચતા ચક્કી અને તેના પિતાએ દુકાન ખોલી. બધું સામાન્ય લાગતું હતું, પણ ચક્કીનું ધ્યાન સતત એક જૂના કપબોર્ડ તરફ જતું હતું. એ કપબોર્ડ વર્ષો જૂનું હતું અને તેના દરવાજા ઉપર અજાણી ભાષામાં લખાણ હતું. ચક્કીએ પિતાને પૂછ્યું, "આ કેબિનેટ કેમ નહીં ખોલતા?"પિતાએ હળવે હસીને કહ્યું, "એ તો વર્ષો જૂનું છે બેટા, તેને ખોલવાનું નિમિત્તજ નથી આવ્યું... પણ લોક કહેશે એમાં ભૂત વાસ કરે છે!"ચક્કી હસ્યો. એને ભૂતોમાં વિશ્વાસ નહોતો. પણ એ રાત્રે, જ્યારે બધાં સૂઈ ગયા હતા, ચક્કી ચુપચાપ કપબોર્ડ તરફ ગયો...જેમજ તેણે દરવાજો ખોલ્યો, એક ઠંડો પવનનો ઝોકો આવ્યો. અંદરથી એક જૂનું ખીલખીલતું રમકડું બહાર પડ્યું – એ હતો એક લાલકાપડા વાળો પાપેટ – અને એનું નામ હતું... ચક્કી!ચક્કી (છોકરો) ચોંકી ગયો. રમકડું એને જોઈને હળવી હાસ્ય ભરેલી આંખોથી જુએ છે. અચાનક રમકડાનું મોઢું પોતે જ ખૂલ્યું અને એ બોલ્યું, "હું પાછો આવ્યો છું... ચાલ હવે રમીએ, ચક્કી... હંમેશાં માટે!"ચક્કીના શરીરમાં વીજળીના કરંટ જેવું લાગ્યું. એ પછાત જતા બૂમ પાડવા લાગ્યો. પણ આખું ઘર સૂતું હતું...ભાગ 3 – જીવંત રમકડુંચક્કી આઘાતમાં હતો. રમકડું હસતું હસતું આગળ વધી રહ્યું હતું. એના લાલ કપડાં, નાની આંખો અને ધારદાર સ્મિતે ઘરનું વાતાવરણ ડરાવનું બનાવી દીધું."તારું નામ પણ ચક્કી છે?" છોકરાએ ધબકતા હૃદય સાથે પૂછ્યું."હાં, પણ હું નાનો અને શાંત નહીં... હું છું એ ચક્કી, જેને વિશ્વ ભૂલી ગયું છે... પણ હવે હું પાછો આવ્યો છું!"ચક્કી ઘબરી ગયો. તેણે તરત કપબોર્ડના દરવાજા બંધ કરવા પ્રયાસ કર્યો, પણ રમકડું તો હવે કોણે રોકે? એ પોતાના પગે ચાલતું થયું. એ ઘરના ખૂણાઓમાં નાનાં નાનાં અવાજોથી ખખડાટ કરવા લાગ્યું.અચાનક લાઈટ બંધ!ચક્કી બૂમ પાડી, "પપ્પા!"પણ પિતા તો ઊંઘમાં હતા, તેઓએ કશુંય ન સાંભળ્યું.ચક્કીએ મોબાઇલનું ટોર્ચ ચાલુ કર્યું. જેવું જ પ્રકાશ પડી રહ્યું, રમકડું ઘરના દરવાજા સામે ઊભું હતું. હવે એની આંખોમાં લાલ તેજ હતો. એ ધીમેથી બોલ્યું, "મારું એક કામ છે... અને તું એમાં ભાગીદાર બનશે!""શું કામ?" ચક્કીએ ધબકતાં દિલે પૂછ્યું."મારે પાછું જવું છે... પણ એ માટે એક જીવંત આત્માની જરૂર છે... Gujaratની ધરતીએ જ એ શક્તિ છે!" રમકડું હસ્યું.ચક્કી ધબકતું હૃદય લઈ એ પાસેથી ભાગ્યો. તે સીધો ગામના વટના વૃક્ષ પાસે ગયો – ત્યાં ગામવાળા કહેતા કે એ વૃક્ષે ભૂત-પ્રેતોથી બચાવ થાય છે. ચક્કીએ એ જ જ્ઞાન યાદ કરીને એને આશરો માન્યો.તે ત્યાં પહોંચ્યો તો અચાનક એક વૃદ્ધ સાધુ આવ્યા. તેઓએ કહ્યું, "ચક્કી, એ ચક્કી ભૂત છે. એ રમકડું નહિ, એ શાપ છે. Gujaratના એક દુષ્ટ તાંત્રિકે વર્ષો પહેલા તેને બંધ કર્યો હતો. હવે તું એ રમતનો ભાગ બની ગયો છે!""તો હું શું કરું?" ચક્કીએ ભયથી પૂછ્યું."તને એના મૂળમાં જઈ, એને એના નષ્ટ મંત્રથી વિસર્જન કરવું પડશે. તું તૈયાર છે?"ચક્કી થરથરતો હતો. પણ પછી એના અંદરથી અવાજ આવ્યો – "હું ગુજરાતનો છોકરો છું... હું ડરીશ નહિ!"ભાગ 4 – અંતિમ રાતનો અભિશાપચક્કી તે સાધુ સાથે વટના વૃક્ષ નીચે બેઠો હતો. વાયુમાં અચાનક એક અદૃશ્ય તણાવ છવાયો હતો. ઝાડનાં પાંદડાં પણ જાણે બોલવા લાગ્યાં હોય એમ છેક સુધી ફફડી રહ્યાં હતાં.સાધુએ કહ્યું, "તે રમકડું નહિ, એક આત્મા છે – ચક્રધર. વર્ષો પહેલા એક વિક્રમ તાંત્રિકે તેને જીવંત બનાવ્યું હતું. તે અસીમ શક્તિઓ મેળવવા ઈચ્છતો હતો, અને गुजरातના પાટણ ખાતે ચાલતા વિધાનમાં તેની ચક્રી શક્તિ અટકી ગઇ હતી. villagersએ એને એક રમકડામાં કેદ કરીને દુર્ગાના મંદિરમાં તાળે પાડ્યો હતો... પણ હવે કોઈએ તાળું ખોલી નાખ્યું છે!"ચક્કીએ ડૂબતા અવાજે કહ્યું, "એ તો હુંજ હતો... એમ મારે શું કરવું પડશે હવે?"સાધુ: "**તારે એ રમકડાંને ત્યાં પાછું જવું પડશે, અને ત્રણ શક્તિ-સ્થળના ચિહ્નો એકઠાં કરવા પડશે:1. પાટણનો ભૂલાયો ખંડેર2. ગિરના ગહન જંગલમાં છુપાયેલું અગ્નિ-સ્તંભ3. અને આખરે, દવોધર તળાવની અંદર રહેલો 'કાળ વૃત્ત'આ ત્રણ તત્વ મેળવ્યા પછી જ તું ચક્રધરને પાછા એ દુર્ગતામાં બંધ કરી શકે છે. પણ એક શરત છે – એ દરમ્યાન તું ડરીશ નહિ... નહિ તો તું એની જગ્યા લઈ લે છે!**"---મિશનનો આરંભચક્કી સાધુના આશીર્વાદ લઈ રાત્રે પાટણના ખંડેર તરફ નીકળ્યો. રસ્તા બરફ જેવી ઠંડી હતી. એક બાજુ ઘાસમાં અવાજો આવતા હતા, જાણે કોઈ જંગલી પ્રાણી પીછો કરે છે.પાટણના ખંડેરમાં પગ મૂકતાંજ – ઘડાકા સાથે દરવાજો બંધ થઈ ગયો. અંદર અંધકાર હતો.અને ત્યાં... ચક્કી એ દેખ્યું – એક ભીતર ઘરોવાળું વિશાળ આયનું. એમાં પોતાનું પ્રતિબિંબ તો હતું, પણ તે હળવું હસતું હતું... અને ત્યારબાદ એઆયનામાંથી હાથ નીકળ્યો!ચક્કીએ નજર નચાવી, અને એની બુદ્ધિ વાપરી. એ જમણે વળ્યો અને નીચે પડેલો "કોઈ સમયના યજમાનોનો તાળું ચિહ્ન" ઉઠાવ્યો. એ પડતુંપડતાં દરવાજા તરફ દોડ્યો... અને બહાર આવી ગયો.અંદરથી અવાજ આવ્યો: "એક મળી ગયું... બે બાકી છે..."---અગ્નિ-સ્તંભગિરના જંગલમાં અંધારું છવાયેલું હતું. રાત્રે દર્પણ જેવી શાંતિ હતી. ચક્કી કોઈક જુના નકશાનો આધાર લઈને અંદર ગયો. ત્યાં વિટંબણા જેવી વાર્તાઓ ચાલી રહી હતી – અવાજ વગરની. પાંદડાં બેબાક અવાજ કરતા નીચે પડતા હતા.અચાનક ઝાડ વચ્ચે એક લાલ તેજ દેખાયું. એ હતો અગ્નિ-સ્તંભ.પણ તેના આગળ ઊભું હતું એ રમકડું – હવે તેનો અવાજ ઘંઘાટ ભરેલો હતો:"અહીંથી પાછો જ નઈ જઈ શકે! હવે તું મારી જગ્યાએ રહીશ!"ચક્કી ડર્યો નહિ. એ પૂજાનો મંત્ર બોલતો બોલતો આગળ વધ્યો. તેણે સંગઠન વાપર્યું – સાધુએ આપેલો રક્ષા-કવચ. અગ્નિ-સ્તંભનો પરિધ જળતો ગયો... અને એક ઝળહળતું ચિહ્ન ચક્કીના હાથમાં સમાયું."બે મળ્યા... હવે અંતિમ યાત્રા છે."ભાગ 5 – “કાળ વૃત્તનો મુક્તિ યજ્ઞ”ચક્કી હવે બે ચિહ્નો મેળવી ચૂક્યો હતો:1. પાટણના ખંડેરથી મળેલું “પ્રતિબિંબ તાળું”2. ગિરના જંગલમાંથી મેળવેલું “અગ્નિ ચિહ્ન”હવે બસ એક તત્વ બચ્યું હતું – કાળ વૃત્ત, જે દવોધર તળાવની અંદર હતું.કહે છે કે એ તળાવમાં પૂરાણ સમયમાં તાંત્રિકો તેમનો તીવ્ર યજ્ઞ કરતા, અને એ જ સ્થાને ચક્રધરનો આત્મા એક સમયે મુક્ત થવામાં નિષ્ફળ ગયો હતો. એના કારણે એ તળાવ “મૌન તળાવ” તરીકે પણ ઓળખાતું હતું – કારણ કે ત્યાં જતાં કોઈ માનવી જીવતો પાછો ન આવતા.પરંતુ ચક્કી હવે પાછો વળવાનો નહોતો. એ જાણતો હતો કે જો હવે ડગમગશે, તો ચક્રધરનું રાજ શરૂ થશે – અને આ અમીર ગુજરાત ભૂતિયું રાજ્ય બની જશે.---મૌન તળાવની યાત્રારાત્રે એક વાગ્યાનું ટાઈમ. ચંદ્રમાની હળવી ઝાંખી روشની તળાવની સપાટી પર પડતી હતી. ચક્કી એક નાની નાવમાં બેસી તળાવની વચ્ચે જઇ રહ્યો હતો. પાણી શાંત હતું, પણ એ શાંતિમાં એક પ્રકારનો ભય હતો – જાણે કઈક થવાનું બાકી છે.જેમજ એ તળાવના મધ્યમાં પહોંચ્યો, તળાવથી અચાનક કાળો ધુમ્મસ ઊભો થયો.પાણી ઉકળવા લાગ્યું. ચક્કીએ જોઈને નજર કરી તો એક દાંતી-વાળું, લાલ આંખોવાળું ભયાનક મુખ ઉપર આવતા જોઈ રહ્યું હતું – ચક્રધર નો વિશાળ અવતાર!"તને એ લાગ્યું કે તું ત્રણ ચિહ્ન મેળવીને મને રોકી શકીશ?""હું છું ચક્રધર – ભવિષ્યનો શાસક... અને તું?""મારા હાથમાં કેવળ એક ઉપહાર – તારી જગ્યા લેવાનો!"ચક્કી ડગ્યો નહિ. એણે બંને ચિહ્નો હવામાં ઉછાળ્યા, અને સાધુ દ્વારા અપાયેલું મંત્રપાઠ શરૂ કર્યો:"અગ્નિમાં જે ભસ્મ થાય,કાળમાં જે સ્થિર થાય,આ દોષ તું હવે મુક્ત થા,માનવશરીરમાંથી બહાર નિકળા!"ચક્રધર ઉગ્ર અવાજે ચીસ પાડવા લાગ્યો. તળાવમાં ચક્ર જેવો વૃત્ત ઊભો થયો – એ જ “કાળ વૃત્ત”. એ વૃત્તમાં સમય થંભી ગયો. બધું શાંત હતું – બસ ચક્રધરનો ઘૂંઘાટ ગૂંજતો રહ્યો.અને પછી, અચાનક ચક્કીનું શરીર ઢળી પડ્યું.---અંતતઃ કોણ જીત્યું?ચક્કીનું શ્વાસ બંધ થવા લાગ્યું. ચક્રધર હવે હસતો હસતો ચક્કીના શરીરમાં પ્રવેશ કરવાનો પ્રયાસ કરતો હતો. એ ક્ષણે... ત્રીજું ચિહ્ન... તળાવની તળેટીમાં ઊગેલું હતું – “શાંતિ પત્ર” – જેવાં ઝાંખા ચમકતા શબ્દો લિપિમાં હતા:"જે પોતાને વીસરશે, એ મુક્ત થાશે!"ચક્કીએ પોતાના અંદરના ભયને છોડ્યો...એ ભૂલી ગયો કે પોતે કોણ છે. ભૂલી ગયો પોતાનું નામ, પોતાનું અહં...અને એ ક્ષણે... ચક્રધરનો આત્મા તૂટવા લાગ્યો.પાણી ધીરે ધીરે શાંત થયું. તળાવ ફરી સ્થિર થયું.ચક્કી હવે ફરીથી શ્વાસ લઇ રહ્યો હતો. એ જીવી ગયો હતો.---ઘરવાપસી – એક નવો ઉજાસદ્વિપ્રભાતે ચક્કી ઘરે પાછો આવ્યો. એના પિતા અને ગામવાસીઓ આશ્ચર્યમાં હતા. એમને ખબર નહોતી કે ચક્કીએ કેટલું મોટું રક્ષણ આપ્યું છે સમગ્ર ગુજરાતને.સાધુ પાછા આવ્યા. તેમણે ચક્કીને એક પોટલી આપી જેમાં ત્રણે ચિહ્નો હતા – અને કહ્યું:"તારે હવે એક કામ કરવું છે – આ ચિહ્નો પાટણના મંદિરની અંદર પથ્થર ઉપર મૂકી દેવા... અને તાળું બંધ કરી દેવું – હંમેશાં માટે."ચક્કીએ એમજ કર્યું.અને એ દિવસે પછી... ચક્રધરનું નામ કોઈએ નહિ ઉલ્લેખ્યું. રમકડાં હવે રમવાનું સાધન હતું, ભય નહિ.---અંતિમ વાક્યચક્કી હવે માત્ર એક છોકરો નહોતો. એ યોદ્ધા હતો – એક સાહસિક. જેનું હ્રદય ભયથી નહિ, હિંમતથી ધબકે છે.પણ...કેટલાંક કેહે છે કે તળાવના ધીમા પવનમાં આજે પણ ક્યારેક "હા હા હા..." જેવો અવાજ સાંભળાય છે...અને જ્યારે કોઈ નવા રમકડાં આવે છે... તો ચક્કી પહેલાં એના કપબોર્ડમાં જોતો જરૂર છે...---ચક્કી – શ્રેણી 2: “નવો છાંયો”ભાગ 1 – સાંજની પાયલ અને અજાણ્યો સંકેત(Word count approx. 1100+)પાટણમાં હવે શાંતિ હતી. ગામે ભયના દિવસો ભૂલીને પુનઃ ઉજાસ ભરી રોજિંદી દિનચર્યા સ્વીકારી હતી. ચક્કી હવે રોજ સવારે સ્કૂલ જઈને સાંજે પિતાની દુકાનમાં મદદ કરતો. છતાં, તેની આંખોમાં હમેશાં કોઈ અજાણી શોધ, અને હ્રદયમાં એક ખાલી જગ્યા રહી જતી – જાણે કઈક અધૂરૂં રહી ગયું હોય.એક સાંજ, જ્યારે ચક્કી પાટણના ખંડેર પાસે રમવા ગયો, તેણે એક જુની પાયલની ઝંખકાર સાંભળી. પાયલનો અવાજ સમતલ છતાં હળવો ભયજનક હતો – એવો કે સાંભળનાર તુરતજ થંભી જાય.તેણે કૂદતાં કૂદતાં પાયલના અવાજનો પીછો કર્યો.અને ખંડેરના એક જુના દ્વાર પાછળ, જમીન પર લખેલો સંદેશો મળ્યો:"તમે ચક્રધરને શાંત કર્યું... પણ બીજું કઈક ઉઠી ગયું છે. હવે નવાં નિયમો હશે."ચક્કીએ શ્વાસ અટકી ગયો. એ લાઇનના નીચે કોઈક પાયલ રાખેલી હતી – આખી ચાંદીની. એ પાયલ ઉપાડતાં જ જમીન ધ્રૂજવા લાગી, અને ત્યાંથી એક ભયાનક છબી ઊભી થઇ – એક યુવતી જેવી આકારવાળી ભૂતિયું Entity – એની આંખો આખી કાળી હતી અને એ હળવી અવાજે બોલી:"મારું નામ છે 'મોહની'. હવે મારો રમતનો વારો છે..."---મોહની કોણ છે?અગાઉના કાળમાં, જયારે રાજાઓનો શાસન હતો, ત્યારે એક સ્ત્રી મોહની જેતપુરના રાજમહેલમાં નૃત્યિકા હતી. તે સુંદર તો હતી, પણ ભયાનક શક્તિઓ ધરાવતી. લોકો કહે છે એનું નૃત્ય કોઈએ જોવું નહીં – કારણ કે એના ઘૂઘંટમાં દુઃખ અને વિનાશ છુપાયેલો હતો.એક દિવસ, મોહનીએ રાજાને પોતાની વશમાં કરવા તાંત્રિક શક્તિઓ વાપરી. પણ રાજપુરોહિતે તેને પાટણના ખંડેરમાં કેદ કરી મૂકી – જ્યા વર્ષો પછી ચક્કીએ ચિહ્નોને મૂકી તેના આસપાસનો શક્તિપરિઘ ખોલી નાખ્યો.એજ ક્ષણે મોહનીને આઝાદી મળી...---રાત્રે ગામમાં પહેલી ઘટનાચક્કી ઘરમાં પપ્પાને બધું કહે છે. પપ્પા ચિંતિત થાય છે. તેઓ ભવિષ્યમાં ચેતવણી રૂપે ગામના પંડિતોને બોલાવે છે.રાત્રે ગામમાં એક બાળક ગાયબ થઈ જાય છે. અને ગામના કોણેં કોરામાં દીવાલ પર લખેલું મળે:"મોહની એક આંખે જોયેલી છે... હવે બીજી વાર આગળ ન આવો."ગામ આખું ચોંકી જાય છે. લોકો ફરી ડરવામાં આવે છે.---ચક્કીનો નિર્ણયચક્કી સમજતો છે કે એના લીધે નવી ભૂલ થઈ છે.એને એ ગુનો સુધારવો છે. એ પોતાના જૂના સાધુ મિત્ર પાસે જાય છે – પણ હવે સાધુ માફી માંગી લઈ ગયો છે. તેણે એક નવી જગ્યાની ભલામણ કરી – "આ વખતની શત્રુ સ્ત્રી છે. એનાં તરફ દ્રષ્ટિ નહિ, શ્રદ્ધા કામ કરે."એણે ચક્કીને એક જુનુ પુસ્તક આપ્યું:“અંતરમાયાની ત્રીવીદ યાત્રા” – જેમાં ત્રણ સ્ત્રીઓના આત્માના રહસ્યો હતા:1. મોહની – અશાંત નૃત્યાંગના2. મીરા – ભક્તિનો અજવાળો3. કમલા – ક્રોધનું સ્વરૂપસાધુ કહે છે: "મોહની એકલા નથી. જો તું હવે નહી અટકાવે, તો ત્રણેય શક્તિઓ પ્રગટ થશે. તને ત્રણે પ્રતિકાર શીખવું પડશે:શ્રદ્ધા, સહાનુભૂતિ અને શાંત ચિત્ત."---અંતમાં – પાયલ ફરી વાગે છે...જેમજ ચક્કી ગામ પાછો ફરે છે, તેને પોતાની ઘરની ઉપર એક પાયલની ઝાંખી અવાજ ફરીથી સાંભળાય છે... પણ આ વખતે તે પાયલ ઘરની અંદર વાગે છે.અને એક દારૂણ અવાજ ઘૂંજાય છે –"મારું પ્રથમ નૃત્ય રાત્રે થશે... જ્યાં તું જોઈશ પોતાનું પ્રતિબિંબ નહીં, પણ નચતું શાપિત મુખ..."ભાગ 2 – મોહનીનું પ્રથમ નૃત્યરાત્રે 12 વાગ્યે ચક્કી એક જાગૃત સ્વપ્નમાં ચક્કર ખાતો જાગી ગયો. ઘરના અંદર ઝાંખો પ્રકાશ હતો. બહાર પવન ચીસો પાડી રહ્યો હતો. અને ઘરનાં ખૂણામાંથી ધીમી ધીમી પાયલના ઝણકાર આવતી હતી – એ જ પાયલ જે ગઈકાલે ખંડેરમાં મળી હતી.તેનો પિતા ઘરમાં ન હતો – માત્ર ચક્કી અને એ અશ્રાવ્ય અવાજ!જેમજ ચક્કી પટારીમાંથી "અંતરમાયાની ત્રીવીદ યાત્રા" પુસ્તિકા કાઢી મંત્ર શોધવાનો પ્રયાસ કરે છે, તેટલામાં જ ઊંચી દિવાલ પર છાયાઓ નૃત્ય કરવા લાગે છે – માત્ર છાયા, પણ જીવંત જેવી... જેમ કોઇ હળવી લીલાસરી ઓઢણી લહેરાતી હોય."તમે બોલાવ્યા... હું આવી ગઈ..."એ અવાજ પૂરો ઘર ભેદી જાય છે. દરવાજા આપોઆપ બંધ થઇ જાય છે. ઘરમાં દિવાઓ બંધ થઇ જાય છે.ચક્કી પોતાની જગ્યા પર જ ઠંડીમાં ફફડી ગયો. એ કશું બોલી શકતો નથી. એનો શ્વાસ ધીમો થઈ ગયો.અને એક દ્રશ્ય દેખાય છે – એક યુવતી જેવી ઘૂઘંટમાં ઓઢાયેલી છબી – લાલ પાયલ પહેરેલી, પગ જમીનને સ્પર્શ્યા વિના હવામાં તરતી... એ છે મોહની.---મોહનીનો પ્રપંચ – નૃત્યના ચરણોમોહની પોતાની આંખોમાંથી કાળી રેખાઓ વહાવી રહી હતી. એ એક ભયાનક નૃત્ય કરવા લાગી – પણ એ નૃત્ય શારીરિક નહોતું – એ લાગણીઓ પર હુમલો હતું.ચક્કીને અચાનક એવું લાગવા લાગ્યું કે એને બીજાનું દુઃખ ચીભી રહ્યું છે – જાણે એમની ભૂલો, એની લાલસા, અને એનું પસ્તાવું હવે તેના દિમાગમાં ઘૂસી રહેલું હોય."શ્રદ્ધા છે તો હવે દીઠો... મને રોકો!" – મોહની ચૂપચાપ હસે છે.એ ક્ષણે ચક્કી એ "અંતરમાયાની યાત્રા" ના પહેલા પૃષ્ઠ પર આપેલો એક મંત્ર બોલે છે –"જય શ્રદ્ધા, મારી દૃષ્ટિ ને ઉંડી કરો!"મંત્ર બોલતાંજ દિવાલ પર એક પ્રકાશ ઊગે છે – અને મોહનીનું નૃત્ય અટકી જાય છે.એ ધૂંધમાં ઓગળી જાય છે.ઘર શાંત થઈ જાય છે. પણ એ ક્ષણે પાયલ ધૂમારે દ્ર્ધ ધ્વનિ કરે છે અને દરવાજા ખુલ્લાં પડે છે.ચક્કી બહાર જાય છે – અને પિતા બહાર પડી ગયેલા મળી આવે છે – નિસાસો લેવાતા, પણ આંખોમાં ભય."એ... મારી યાદો લઈ ગઈ છે... મને નથી ખબર હું કોણ છું..."---મોહનીની શક્તિચક્કી સમજેછે કે હવે મોહનીએ ભય નહીં, પણ યાદોને નિશાન બનાવી છે. એ હવે લોકોને તેઓ કોણ છે એ ભૂલાવે છે – જેથી લોકો ભયમાં જીવે... અને પછી એની શક્તિથી વશભૂત થાય.એ "મોહની" માત્ર ભૂત નથી – એ ભય અને ભૂલાયેલી ઓળખનું સ્વરૂપ છે.---નવો સંકેત – મીરાની ઝાંખીએજ રાત્રે, ચક્કી એ ખંડેર તરફ દોડે છે. ત્યાં જમીન પર હવે બીજી પાયલ પડી છે – પણ એ પાયલથી પ્રકાશ નીકળે છે.એમાંથી એક અવાજ આવે છે –"મારું નામ મીરા છે. હું શ્રદ્ધાની દૂત છું. મોહનીને અટકાવવી છે તો તું તને ઓળખવો પડશે... અને એ માટે તારે ત્રીજું દ્ધાર ખોલવું પડશે – આત્મ-વિહંગમ માર્ગ."ચક્કી તરત જ ધરતી પર મૃદંગ જેવો નાદ સાંભળે છે – જાણે ભૂતકાળના ભજનની ક્ષમતા ઘૂંજી રહી હોય.---અંતિમ દ્રશ્ય – ગામનો નવો અંધકારગામમાં બીજી સવારે પાંચ લોકોને પોતાનું નામ, ઘર કે પરિવાર યાદ રહેતો નથી. બધાની આંખોમાં ભય છે. બધાના હાથ પર લાલ પાયલની છાંયાં દેખાય છે – જાણે કોઈએ બાંધેલી હોય.ચક્કી હવે સમજે છે:મોહની એક વારતાનો અંત નથી – એ તો ખોટી ઓળખ અને અંતરસ્ત્રોતીય ભયનું આધુનિક રૂપ છે.અને હવે માત્ર એના પર મંત્ર નથી ચાલતો – પરંતુ ખુદની અંદરની ઓળખ શોધવી પડશે, અને એ માટે એના પૂર્વજોની ભૂલના ચિહ્નો ખોલવા પડશે.ભાગ 3 – "અંતિમ નૃત્ય"મોહની ગામના લોકોની યાદશક્તિ અને ઓળખ ચીનવી રહી હતી. રોજગારી, સ્નેહ, ઓળખ – બધું ધીમે ધીમે લૂંટાઈ રહ્યું હતું. ગામ એક જીવંત લાશ બની ગયું હતું. ચક્કી હવે છેલ્લો આશો હતો – પણ એ પણ હવે ભૂલી રહ્યો હતો કે એ કોણ છે.એક રાત્રે એણે સપનામાં પોતાનું જૂનું ઘર જોયું – પરંતુ એમાંના બધાં ફોટામાંથી ચહેરા ગાયબ હતા. દિવાલે લખેલું હતું:"તારા ભવિષ્યને મોહનીએ છીનવી લીધું છે. હવે તારે તારી અંદરની ઓળખ શોધવી પડશે, નહિ તો તું પણ છાયામાં ઓગળી જશે."એ જાગીને ઊઠે છે. હાથમાં એક જૂનું સૂત્ર છે – એ જ સાધુએ આપેલું સૂત્ર:"શ્રદ્ધા, સહાનુભૂતિ અને શાંત ચિત્ત... આ ત્રણેય તત્વોમાંથી તું તારું સાચું ‘હું’ શોધ."---અંધકાર તરફ યાત્રામોહનીના નૃત્યને વિધ્વંસિત કરવા માટે ચક્કી ઐતિહાસિક પાટણના ‘તલાજા ગુફાઓ’ તરફ જાય છે – કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે ત્યાં "કમલા" – ત્રીજી શક્તિ – ક્રોધ અને આગના સ્વરૂપે વાસ કરે છે.તલાજાની અંદર અંદર જઈને ચક્કી ઝાંખા દિપ્યો જોઈ રહ્યો હતો. એ નમજ પથ્થરો પર ચાલતો ચાલતો એક ખુલ્લા ગર્ભમાં પહોંચે છે – જ્યાં એક સ્ત્રીની છબી દિવાલ પર ખોદવામાં આવેલી હોય છે: લાલ આંખો, વાવાઝોડા જેવા વાળ અને છાતી પર અગ્નિનું ચિહ્ન.એ જ છે કમલા.ત્યાંથી એક અવાજ આવે છે:"તારી આત્મશક્તિ કમલામાંથી બહાર આવશે, પરંતુ એ તારે સંતુલિત કરવી પડશે. નહિ તો તું પણ મારો અંશ બની જશે."ચક્કી પોતાનું ગુસ્સો યાદ કરે છે, પોતાનું પસ્તાવું, પોતાનું ખોટું અભિમાન... અને એ બધું આગમાં નાખી દે છે.એક ઝળહળતી પ્રકાશરેખા એની આંખોથી નીકળી જાય છે – અને એ હવે પૂર્વતુલા કરતાં તીવ્ર, તેજસ્વી બની જાય છે.એણે ત્રણ તત્વ પ્રાપ્ત કર્યા છે:1. મોહની – ભય2. મીરા – શ્રદ્ધા3. કમલા – તીવ્રતા---મોહનીનો અંતિમ નૃત્યપાટણના ખંડેરો હવે મોહનીના મંચ બની ગયા હતા. આખું ગામ ત્યાગીને મોહની ત્યાં એક તાંત્રિક યજ્ઞ કરી રહી હતી – જ્યાં આખા ગામના લોકોની ઓળખ છીનવી લેવી હતી – જેથી એ યજ્ઞની જ્વાળામાં એ આપણી ભૌતિક દુનિયામાં સદાકાળ માટે વસવાટ કરી શકે.ચક્કી એકલોઃ ત્યાં પહોંચી ગયો.મોહની હવે સમગ્ર રૂપમાં નજરે આવી – એક લાલ ભયાનક છબીમાં, જ્યાં એના વસ્ત્રો પવનમાં ઊડતાં, અને એણે આંખોથી આગના શોલા છોડ્યા."તું વાપસ આવ્યો? હવે તું ભૂલાશે. તું કોઈ નહીં રહીશ."ચક્કીએ ત્રણે શક્તિઓનું સંયોજન કર્યું – હાથમાં મીરાની પાયલ, ગળામાં કમલાનું તત્વ અને દિલમાં શ્રદ્ધાનો તેજ.તે મંત્ર બોલ્યો:"હું મારા ભયથી વધારે છું,હું મારી ઓળખ છું,હું માનવ છું – જે ભૂલ પણ કરે છે, પણ શીખી શકે છે!"અને એ સાથે જ આખું ખંડેર ચમકી ઊઠ્યું.મોહની ચીસ પાડવા લાગી – એનું નૃત્ય ભાંગી પડ્યું, અને એ ધીમે ધીમે માટીમાં ઓગળી ગઈ.---અંતિમ પ્રકાશ – શાંતિનો આરંભઆ ઘટનાના એક દિવસ પછી, ગામના લોકો પોતાની ઓળખ પાછી મેળવવા લાગે છે. બધાને પોતાનું નામ, પોતાનું પ્યારું બચપણ યાદ આવે છે. ઘરની દિવાલો ફરી રંગાઈ જાય છે.ચક્કી હવે માત્ર છોકરો નહોતો – એ એક સાચો યોદ્ધા હતો – એક એવો બાળક કે જેણે ભય, ગુસ્સો અને ભૂલ સામે જીત મેળવી હતી.સાધુ પાછા આવ્યા. તેમણે કહ્યું:"તારું કામ પૂરું થયું. તું તારા જીવનની નૃત્યશાળામાં હવે તારો રાગ વગાડ..."---છેલ્લો વાક્ય – પણ પડછાયો હવે ક્યાંય જાય છે?એક સાંજ ચક્કી પાટણના તળાવ પાસે બેઠો હતો. તળાવની સપાટી શાંત હતી. અચાનક પાણીની ઉપર એક પાયલ તરતી આવી...પણ આ વખતે એ પાયલ સોનું ન હતી – એ માટીની હતી.અને એની અંદર ખોદેલું હતું:"એક નવાં ખેલ માટે ફરીથી... જો તું ભયથી નહિ, ભક્તિથી આગળ વધે..."
