ભાગ 11: પાંખો પછીનું પડછાયાં
1. પથ્થરો વચ્ચે પાંખો:
જનકના અંતિમ વિદાય પછી ઋદ્ધિ માટે દુનિયા એકદમ ખાલી થઈ ગઈ. એ જાણતી હતી કે પપ્પા કે માયા હવે ન હતા, પણ એ બંને પોતાનાં અંદરના અવાજ બન્યાં હતાં. પાટણના ઘરમાં રહીને હવે એ પોતાની નવી યાત્રા માટે તૈયાર થતી હતી.
એક દિવસે એ ઘરના જૂના ખૂણામાં માયાની લાલ સાડી મળી. એની વચ્ચે એક લેટર હતું:
> "તારે હવે તારા માટે ઉડવું છે. તું અમારા શબ્દોથી ગાઢ છે… પણ તારી પાંખો તારા જીવન માટે છે. જે રીતે તું તારું આગલું અધ્યાય લખે, એ તારા પર છે. હવે તું સાચા અર્થમાં સર્જક છે."
2. નવું પુસ્તક: પડછાયાની પાંખો:
ઋદ્ધિએ એક પુસ્તક લખવાનું શરૂ કર્યું – "પડછાયાની પાંખો" – જેમાં દરેક પાત્ર એમનું ધૂંધળું અસ્તિત્વ લઈને ચાલતું હતું. એ પુસ્તકમાં પ્રેમ હતો પણ પ્રતિસાદ નહોતો. એમાં જોડાણ હતું પણ ઉપસ્થિતિ નહોતી.
આ પુસ્તકની લાઇન હતી:
> "જે ખાલીપા તું ખોટા સંબંધોથી ભરવા જાય… એ તને તોડી નાખે છે. ખાલીપા તારા પોતાના પાંખો વડે જ ભરાવાનાં હોય છે."
3. આંતરરાષ્ટ્રીય ઓળખ:
"પડછાયાની પાંખો" ને London Literary Circle એ European Youth Voice Award આપી. ઋદ્ધિ હવે દુનિયાની દરેક યુવાન છોકરી માટે અવાજ બની રહી હતી – ખાસ કરીને એ લોકો માટે જેમને પોતાનું પેઈન ક્યારેય વ્યક્ત કરવાની છુટ નથી મળતી.
4. એક અલ્પવિરામ: ગંગોત્રીનું યાત્રા:
એક દિવસ ઋદ્ધિ ગંગોત્રી ગઈ. ત્યાં તેણે શાંત પાણીમાં પોતાનું પ્રતિબિંબ જોયું અને કહ્યું:
"મમ્મી… પપ્પા… હવે હું અહીં છું… હું તમારું બધું પ્રેમ પાળીને જીવી રહી છું. પણ હવે હું તારી વિમુખ થઈને, મારી બનવા જઈ રહી છું."
એ દિવસે ઋદ્ધિએ પોતાનું નવું નામ જાહેર કર્યું:
"મારું નામ હવે 'અર્વા' છે. હું ઋદ્ધિ થકી ઉદ્ભવેલી એક નવી ઓળખ છું."
5. અર્વા – નવી પાંખોનો અવાજ:
અર્વાએ એક નવું મંચ શરૂ કર્યું – "પાંખો પછી" – જ્યાં લોકો પોતાની ભૂતકાળની ઓળખ છોડીને પોતાની નવી વાર્તા લખે છે.
અહિયાં ખાસ નિયમ હતો:
તું એક નવી ઓળખ લાવ.
તું તારા ભૂતકાળથી શીખી – પણ તૂં તેને ધારણ ન કર.
તું તારા ઘા જોઈને, બીજાના ઘા જાળવી.
6. પાંખોની વારસાગાથા:
અર્વાની ટેડટોક ગજબની હતી:
> "પ્રેમનો અંત નહીં હોય. એ રૂપ બદલે છે. એક પંખી ઉડી જાય… પણ હવામાં એના પાંખોના અવાજ રહી જાય છે. એ અવાજો જ હવે આપણા શબ્દો છે. એમાંથી કોઈક તને વીંટે છે, કોઈક તને ઉડાવે છે."
7. અંતિમ પત્ર – એક નવી શરૂઆત:
અર્વાને એક દિવસ પોતાની લાઈબ્રેરીમાં એક જૂનું પત્ર મળ્યું – નવલખી હસ્તાક્ષરમાં લખાયેલું:
> "અર્વા,
જો તું આજે આ વાંચી રહી છે, તો સમજજે કે તું હવે તારા પાંખનો અંજામ નહીં – પરંતુ તારા અવકાશની શરૂઆત છે.
પ્રેમથી, માયા"
8. પાંખમાંથી પાંજરા સુધી:
અર્વા હવે લંડનમાં એક નવો સાહિત્યગૃહ સ્થાપિત કરતી હતી – “અસમાન.” અહીં માત્ર તેઓને પ્રવેશ હતો જેમણે પોતાના જીવનમાં કોઇક સંબંધ ગુમાવ્યો હતો – માતા, પિતા, પ્રેમ, દોસ્ત, સંતાન કે પોતાનું સ્વરૂપ. એ સ્થાન થોડુંક મંદિર જેવું હતું, પણ અહીં પ્રાર્થના નહીં, શબ્દો ઉચ્ચારાતા.
પ્રથમ કાર્યક્રમનું વિષય હતું: “ભૂલાયેલા સંબંધોની શોધ.”
એણે એક પાને લખ્યું:
> “હું તને ભૂલી ગઈ – એ સાચું નથી… હું તો બસ તારી હાજરીમાં મારા પડછાયાં શોધવા લાગી છું.”
9. સાચા મીટરથી દૂર:
અર્વા જ્યારે એક વખત નવજાત મોમ્સના સેશન માટે ગઈ ત્યારે એના માટે એક મહિલાએ પૂછ્યું:
"તું પ્રેમમાં કેમ પડી શકી નહીં?"
અર્વાએ આ જવાબ આપ્યો:
"હું તો પ્રેમમાં પડતી રહી… દર વખત – પરંતુ દરેક સંબંધ મારા માટે મને નક્કી કરતો રહ્યો. અને હું… હું કોઈના પ્રેમમાં નહી, મારી ઓળખમાં જીવવી છું."
આ જવાબ પછી તે કાર્યક્રમ ‘ઇકોનમિસ્ટ’ના કવર સ્ટોરી બન્યું.
10. પડછાયાની પુસ્તકમાળા:
અર્વાએ હવે એક નવાં પુસ્તકસંગ્રહની શરૂઆત કરી:
'પ્રેમના અધૂરા પાનાં'
'મૌનનો સાથી'
'એક પત્ર જે મોકલાયું નહોતું'
'મારી બેસી રહેલી પાંખો'
દરેક પુસ્તકે એ લોકોના દિલને સ્પર્શ્યું જેમના જીવનમાં અનેક વાર લાગ્યું હતું કે “શબ્દો ઓછા પડે છે.”
11. પત્રોનું શિબિર:
અર્વાએ હવે દર વર્ષે એક ‘પત્રલેખન શિબિર’ શરૂ કર્યું – જ્યાં લોકો પોતાની પાંખ શોધે છે પત્ર લખીને… પોતાને… પોતાના ગુમાવેલા પ્રેમને… કે ભગવાનને પણ.
એક યુવક એના પપ્પાને લખ્યું:
> “હું હવે નારાજ નથી. હું તો એ પાંખ છું જે તારી ભૂલોમાંથી ઉડી છે.”
12. અર્વાની આંતરિક તલાશ:
એક દિવસ અર્વા એક તળાવ પાસે બેઠી હતી. એણે પોતાના પુસ્તકોને ચુપચાપ ચોતરફ ફેંક્યા… અને પૂછ્યું:
"મમ્મી, શું તું મારી અંદર હજી જીવે છે?
મુજમાં તું જીવતી હશે તો… કેમ મને તું કદી સ્વીકારે છે નહીં?"
પવન હળવો ધબક્યો. તળાવ પર એક સફેદ પાંખ આવીને પટ પડી. એ પાંખ પર એક શબ્દ લખેલો હતો: “હું છું.”
13. પાંખો હવે પડછાયાની બહાર:
અર્વાએ પોતાની જીંદગીની પહેલી વાર, પ્રેમમાં પડવું નક્કી કર્યું. એણે પોતાનું દિલ ખોલ્યું… પણ આ વખતે ન તો પોતાને ભુલાવીને… ન તો બીજાને બદલીને… એણે લખ્યું:
> “તું મને પ્રેમ કર – પણ મારી પાંખોને કદી કાપી નહીં.”
આ નવો પ્રેમ એ માટે સ્વીકાર નહિ… સહભાગી બનવા જેવી ચીજ હતી. એ પહેલીવાર 'હું' અને 'તું' વચ્ચે કોઇ 'અમે' જોયું.
14. અંતિમ અવકાશ:
અર્વા હવે માતા બની રહી છે. એ જાણે છે કે દરેક પાંખ હવે એક નવી જનમદાત્રી બની રહી છે.
એણે પોતાના બાળ માટે પહેલો પત્ર લખ્યો:
> “તું પાંખ લઇને આવીશ… પણ એની દિશા તું નક્કી કરજે. હું તને ઉડવા શક્તિ આપીશ – બંધન નહીં.”
ભાગ 11નો સમાપન:
જ્યાં પાંખો પડછાયાંમાંથી બહાર આવે છે… ત્યાં એક નવજીવન પાંજરા તોડી ઊડે છે.
પ્રેમ કદી અસ્ત ન થાય. એ પાંખથી પડછાયાંમાં ફેરવાય… અને ફરીથી અજવાસ બને છે.
