જીવન પથ
-રાકેશ ઠક્કર
ભાગ-૩૫
"જ્યારે આપણે અવરોધો તોડીને આપણી ક્ષમતાને ઓળખી લઈએ છીએ ત્યારે કંઇક જાદુ થાય છે."
આનો અર્થ એવો છે કે આપણા જીવનમાં આવતા મુશ્કેલ પડકારો (અવરોધો) અથવા આપણા મનની સંશયની દીવાલો ને જ્યારે આપણે હિંમત કરીને પાર કરી દઈએ છીએ, ત્યારે આપણને અહેસાસ થાય છે કે આપણામાં તો એનાથી પણ મોટું કંઈક કરવાની તાકાત (ક્ષમતા) છુપાયેલી હતી. અને આ ઓળખ થતાં જ આપણા કામ, પરિણામ અને આત્મવિશ્વાસમાં એક અદ્ભુત અને 'જાદુઈ' બદલાવ આવે છે. આ જાદુ એટલે બીજું કઈં નહીં પણ આપણી જ અંદર છુપાયેલી અદભૂત શક્તિનો પ્રગટ થવું.
તમારી અંદર છુપાયેલી શક્તિને નવો ખોરાક આપતા રહો. તમારા રસના ક્ષેત્રમાં નવું શીખતા રહો. નવા પડકારો સ્વીકારો. જ્યારે તમે સતત શીખતા અને અનુકૂલન સાધતા રહો છો, ત્યારે તમે તમારી શક્તિને માત્ર પ્રગટ કરતા નથી, પણ તેને સમય સાથે વિકસાવતા રહો છો.
મગજ એ તમારી શક્તિનું સંચાલન કેન્દ્ર છે. જો શરીર સ્વસ્થ નહીં હોય તો મગજ પૂર્ણ ક્ષમતાથી કામ નહીં કરે. પૂરતી ઊંઘ, નિયમિત કસરત અને સંતુલિત આહાર જાળવો. શારીરિક ઉર્જા માનસિક સ્પષ્ટતા લાવે છે, જે શક્તિ પ્રગટ કરવા માટે જરૂરી છે.
અદભૂત શક્તિ એક જ દિવસમાં પ્રગટ થતી નથી. તે નિયમિત નાના કાર્યોથી વિકસિત થાય છે. દરરોજ એક નાનું લક્ષ્ય નક્કી કરો (દા.ત., ૧૦ મિનિટ કસરત કરવી, ૧ કલાક નવું કૌશલ્ય શીખવું). જ્યારે તમે સતત નાની જીત હાંસલ કરો છો ત્યારે તમારો આત્મવિશ્વાસ વધે છે. આત્મવિશ્વાસ જ તમારી સુષુપ્ત શક્તિને બહાર લાવે છે.
"હું આ કરી શકતો નથી" અથવા "મારાથી આ નહીં થાય" જેવા વિચારો શા માટે આવે છે? આ વિચારો સાચા છે કે માત્ર તમારા મનનો ડર? આપણી અંદરની શક્તિનો સૌથી મોટો અવરોધ એ છે કે આપણે માનીએ છીએ કે આપણે ઓછા છીએ. તમારી નકારાત્મક માન્યતાને ઓળખો અને તેને તર્કથી પડકારો. (દા.ત., 'હું સારો વક્તા નથી' ને બદલે, 'હું શીખી રહ્યો છું અને દરરોજ સુધરી રહ્યો છું').
આ વાતને કેટલાક હળવા ઉદાહરણોથી સમજીએ, જેમાં અવરોધો માનસિક પણ હોઈ શકે છે:
અવરોધ: સ્ટેજ પર બોલવાનો ડર (આત્મવિશ્વાસનો અભાવ).
એક વિદ્યાર્થી જે ક્લાસમાં ચૂપ રહે છે, પણ એકવાર શિક્ષકના આગ્રહથી નાની કવિતા બોલવા સ્ટેજ પર જાય છે. શરૂઆતમાં હાથ-પગ ધ્રૂજે છે, પણ કવિતા પૂરી કરીને જ્યારે બધા તાળીઓ પાડે છે, ત્યારે તેને સમજાય છે કે તેની પાસે સારો અવાજ અને બોલવાની ક્ષમતા છે.
જાદુ: આ અનુભવ પછી તે બીજી એક્ટિવિટીઝમાં ભાગ લે છે, તેનો ડર ગાયબ થઈ જાય છે. તે સમજે છે કે ડર એક અવરોધ હતો, પણ હકીકતમાં તે એક સારો વક્તા છે.
અવરોધ: નવું કૌશલ્ય શીખવામાં નિષ્ફળ થવાનો ડર (શંકા).
એક વ્યક્તિને લાગે છે કે તે ક્યારેય પેઇન્ટિંગ નહીં શીખી શકે કારણ કે બાળપણમાં તેણે એક ખરાબ ચિત્ર બનાવ્યું હતું. પણ એક મિત્ર તેને હસતાં હસતાં 'એકવાર ટ્રાય કર' કહીને બ્રશ પકડાવે છે. પહેલાં બે-ત્રણ ચિત્રો ખરાબ બને છે, પણ ચોથા પ્રયત્ને એક સુંદર ચિત્ર બને છે.
જાદુ: તેને ખબર પડે છે કે ધૈર્ય અને પ્રયત્ન એ તેની ક્ષમતા છે, અને 'ન કરી શકવાનો ડર' ખોટો હતો. હવે તે પોતાને એક કલાકાર તરીકે ઓળખે છે.
અવરોધ: શારીરિક મર્યાદા (થોડીક અશક્યતાનો ભાવ).
એક મોટી ઉંમરના વ્યક્તિને ડોક્ટરે ચાલવાની સલાહ આપી છે, પણ તેમને લાગે છે કે આટલું બધું ચાલવું તેનાથી નહીં થાય. તે દરરોજ ફક્ત ૧૦૦ ડગલાંથી શરૂઆત કરે છે. ધીમે ધીમે તે અંતર વધારતા જાય છે. એક મહિના પછી તે કોઈની મદદ વિના ૧ કિલોમીટર ચાલી શકે છે.
જાદુ: આટલું નાનું પગલું ભરવાથી તેને સમજાય છે કે શરીર મન કરતાં વધુ સક્ષમ છે. આ સફળતા તેને અન્ય સ્વાસ્થ્ય પડકારોનો સામનો કરવા માટે પણ 'જાદુઈ' ઊર્જા આપે છે.
જાદુ બહાર નથી, તે આપણી અંદર જ છે. આપણે તેને તાળું મારીને રાખીએ છીએ. જ્યારે આપણે ડર, શંકા, કે આળસ જેવા અવરોધોની ચાવી ફેરવીને હિંમતનો દરવાજો ખોલીએ છીએ, ત્યારે આપણી છુપાયેલી શક્તિ (ક્ષમતા) બહાર આવે છે, અને આ જ 'અદ્ભુત જાદુ' છે!
