ಒಂದು ಹಳ್ಳಿಯಿತ್ತು. ಅದರ ಹೆಸರು 'ಹೊಂಬೆಳಕು'. ಆ ಹೆಸರು ಇದ್ದರೂ, ಹಳ್ಳಿಯ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಯುವಕನ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸದಾ ಕತ್ತಲೆಯೇ ಆವರಿಸಿತ್ತು. ಆ ಯುವಕನ ಹೆಸರು ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ. ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ ಅವನಿಗೆ ದೃಷ್ಟಿ ಇರಲಿಲ್ಲ.
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನ ಬದುಕು ಹೊರಗಿನ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕತ್ತಲಾಗಿತ್ತು. ದಿನನಿತ್ಯದ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಪರರ ನೆರವು ಬೇಕಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಅವನಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಶಕ್ತಿಯಿತ್ತು. ಅಪಾರವಾದ ಆಂತರಿಕ ದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತದ ಮೇಲಿನ ಅಸಾಧ್ಯ ಪ್ರೀತಿ. ಕಣ್ಣುಗಳು ಕಾಣದಿದ್ದರೂ, ಅವನ ಕಿವಿಗಳು ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರತಿ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನ ಮಧುರವಾದ ಕಂಠ ಮತ್ತು ಅವನ ಕೈಯಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಿದ್ದ ವೀಣೆಯ ನಾದವು ಹಳ್ಳಿಯವರ ಕಿವಿಗೆ ಅಮೃತದಂತೆ ಇತ್ತು.
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನಿಗೆ ಅವನ ಅಜ್ಜಿ ಮಾತ್ರ ಆಸರೆಯಾಗಿದ್ದಳು. ಅಜ್ಜಿ ದಿನವಿಡೀ ಹಳ್ಳಿಯ ಇತರರ ಮನೆಗೆಲಸ ಮಾಡಿ ಇಬ್ಬರ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅವಳು ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನಿಗೆ ಪ್ರಪಂಚದ ಕುರಿತು, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸೊಬಗಿನ ಕುರಿತು, ದೀಪದ ಬೆಳಕಿನ ಕುರಿತು ವಿವರವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು. ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಆ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಚಿತ್ರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಣ್ಣ ತುಂಬುತ್ತಿದ್ದ. ದೃಷ್ಟಿ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಕಣ್ಣುಗಳಿಗಲ್ಲ ಮಗು, ಅದು ನಿನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗೆ ಇರಬೇಕು ಎಂದು ಅಜ್ಜಿ ಸದಾ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಒಮ್ಮೆ ಊರಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಬಂದರು. ಅವರ ಹೆಸರು ರಘುರಾಮ್. ಅವರು ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಜ್ಞಾನದ ಕುರಿತು ಪ್ರವಚನ ನೀಡಲು ಬಂದಿದ್ದರು. ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರೆಲ್ಲಾ ಅವರ ಮಾತು ಕೇಳಲು ಸೇರಿದ್ದರು. ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನಿಗೆ ಇಂತಹ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವ ಧೈರ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಜನ ಅವನನ್ನು ಕನಿಕರದಿಂದ ನೋಡುವುದು ಅವನಿಗೆ ಇಷ್ಟವಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಅಜ್ಜಿ ಅವನನ್ನು ಪ್ರವಚನಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದಳು.
ರಘುರಾಮ್ ಅವರು ನೈಜವಾದ ಬೆಳಕು ನಮ್ಮೊಳಗೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಬಾಹ್ಯವಾದ ಕತ್ತಲೆಗಿಂತ ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗಿನ ಅಜ್ಞಾನದ ಕತ್ತಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಆ ಮಾತುಗಳು ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ತಲುಪಿದವು.
ಪ್ರವಚನ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಧೈರ್ಯ ಮಾಡಿ ರಘುರಾಮ್ ಅವರ ಬಳಿ ಹೋಗಿ, ಸ್ವಾಮಿ, ನನಗೆ ಪ್ರಪಂಚದ ಯಾವ ಬಣ್ಣವೂ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. ನನಗೆ ನಿಜವಾದ ಬೆಳಕನ್ನು ತೋರಿಸುವಿರಾ? ಎಂದು ಕೇಳಿದ.
ರಘುರಾಮ್ ಮುಗುಳ್ನಗೆ ಬೀರಿ, ಖಂಡಿತ ಮಗು. ಆದರೆ, ಆ ಬೆಳಕನ್ನು ನೋಡಲು ನಿನಗೆ ಹೊಸ ಕಣ್ಣುಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಆ ಕಣ್ಣುಗಳು ನಿನ್ನೊಳಗೇ ಇವೆ, ಎಂದರು.
ರಘುರಾಮ್ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನ ಆಂತರಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು. ಅವರು ಅವನಿಗೆ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಆಳವಾಗಿ ಕಲಿಯಲು, ಧ್ಯಾನದ ಮೂಲಕ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು, ಮತ್ತು ಶಬ್ದಗಳ ಮೂಲಕ ಜಗತ್ತನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಕಲಿಸಿದರು. ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನಿಗೆ ಇವರೇ ಗುರುಗಳಾದರು.
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಳಗಿನ ಜಾವದಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವನು ಹೊರಗಿನ ಜಗತ್ತನ್ನು ಮರೆತು, ತನ್ನೊಳಗಿನ ಆಲೋಚನೆಗಳು, ಭಾವನೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಬ್ದಗಳ ನಡಿಗೆಯನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದ. ಸಂಗೀತ ಅವನ ಪ್ರಪಂಚದ ಭಾಷೆಯಾಯಿತು. ಅವನು ತನ್ನ ವೀಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು, ಹಕ್ಕಿಗಳ ಚಿಲಿಪಿಲಿಯನ್ನು, ನದಿಯ ಕಲಕಲವನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ವರ್ಷಗಳು ಕಳೆದವು. ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ದೈವಿಕ ಸ್ಪರ್ಶ ಬಂದಿತ್ತು. ಅವನ ಸಂಗೀತವು ಕೇವಲ ನಾದವಾಗಿರದೆ, ಭಾವನೆಗಳ ಹೊಳೆಯಂತಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಕೇಳಿದವರ ಮನಸ್ಸಿನ ದುಃಖ ಕರಗಿ ಶಾಂತಿ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಒಮ್ಮೆ ನೆರೆಯ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಂಗೀತ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಏರ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನ ಗುರುಗಳಾದ ರಘುರಾಮ್ ಒತ್ತಾಯದ ಮೇರೆಗೆ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ. ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಬಂದಾಗ, ಜನರೆಲ್ಲಾ ಆ ಕಣ್ಣಿಲ್ಲದ ಯುವಕನನ್ನು ನೋಡಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಕುರುಡ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾನಾ? ಇವನಿಗೆ ಸ್ವರಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ತಿಳಿದಿವೆಯೇ? ಎಂದು ಪಿಸುಗುಟ್ಟಿದರು.
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನಿಗೆ ಅವೆಲ್ಲ ಕೇಳಿಸಿದರೂ, ಅವನು ವಿಚಲಿತನಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ವೀಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡ. ಮೊದಲ ಸ್ವರದೊಂದಿಗೆ, ಇಡೀ ಸಭೆ ನಿಶ್ಯಬ್ದವಾಯಿತು. ಅವನ ವೀಣೆಯಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ ನಾದಗಳು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹಾರಾಡುವ ಹಕ್ಕಿಗಳಂತೆ, ಅರಳುತ್ತಿರುವ ಹೂಗಳಂತೆ, ನಿಶ್ಕಲ್ಮಶ ಪ್ರೀತಿಯಂತೆ ಇತ್ತು. ಆ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಎಂತಹ ಶಕ್ತಿ ಇತ್ತೆಂದರೆ, ಕೇಳುಗರೆಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಮರೆತು ಒಂದು ಹೊಸ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತೇಲಿದ ಅನುಭವವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅದು ಕೇವಲ ವೀಣೆಯ ನಾದವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಅದು ಒಬ್ಬ ಅಂಧನ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಹೊರಬಂದ 'ಬೆಳಕು.
ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಜಯಗಳಿಸಿದ. ಎಲ್ಲರೂ ಎದ್ದು ನಿಂತು ಚಪ್ಪಾಳೆ ತಟ್ಟಿ ಅವನನ್ನು ಗೌರವಿಸಿದರು. ಒಬ್ಬ ಪತ್ರಕರ್ತ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥನ ಬಳಿ ಬಂದು, ನೀವು ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಈ ರೀತಿ ಜೀವ ತುಂಬುವಿರಿ? ನಿಮಗೆ ಕಣ್ಣು ಕಾಣದಿದ್ದರೂ, ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಪಂಚ ಎಷ್ಟು ಸುಂದರವಾಗಿದೆ? ಎಂದು ಕೇಳಿದ.
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ನಗುತ್ತಾ ಉತ್ತರಿಸಿದ ನಾನು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ ಅಂಧ. ನನಗೆ ನಿಮ್ಮಂತೆ ಬಾಹ್ಯದ ಬೆಳಕು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಒಂದು ಕಾಲವಿತ್ತು, ಆಗ ನನಗೆ ಈ ಪ್ರಪಂಚ ಕತ್ತಲೆ ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಆಗ ನನ್ನ ಗುರುಗಳು ಹೇಳಿದ ಮಾತು ನೆನಪಾಯಿತು ನೈಜವಾದ ಬೆಳಕು ನಮ್ಮೊಳಗೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಜಗತ್ತನ್ನು ನೋಡಲು ಕಣ್ಣುಗಳು ಅನಿವಾರ್ಯವಲ್ಲ. ನನ್ನ ಸಂಗೀತದ ಮೂಲಕ ನಾನು ಸೂರ್ಯೋದಯದ ಬಣ್ಣವನ್ನು, ಮಳೆಯ ವಾಸನೆಯನ್ನು, ನದಿಯ ಹರಿವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇನೆ. ನನ್ನ ಆಂತರಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯು ನನಗೆ ಈ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತೋರಿಸಿದೆ. ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಆ ಬೆಳಕೇ ನನ್ನ ದೃಷ್ಟಿ. ನನಗೆ ನಿಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳು ಕಾಣದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ನಿಮ್ಮ ಆತ್ಮದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು, ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನ ನೋವನ್ನು, ನಿಮ್ಮೊಳಗಿನ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ಅಥವಾ ಬೆಳಕನ್ನು ನನ್ನ ಸಂಗೀತದ ಮೂಲಕ ನಾನು 'ನೋಡುತ್ತೇನೆ'. ಇಂದು ನನಗೆ ಕೇವಲ ಬೆಳಕು ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ, ನನಗೆ 'ಬೆಳಕಿನ ಅರ್ಥ' ಸಿಕ್ಕಿದೆ.
ಆ ದಿನದಿಂದ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಕೇವಲ ಸಂಗೀತಗಾರನಾಗಿ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ, ಅವನು 'ಪ್ರೇರಕ ಶಕ್ತಿ'ಯಾದ. ಅವನು ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರಿಗೆ, ಜೀವನದ ಸಣ್ಣ ಕಷ್ಟಗಳಿಗೆ ಕುಗ್ಗಿ ಹೋಗುವವರಿಗೆ, ಕಣ್ಣುಗಳಿದ್ದರೂ ಬದುಕಿನ ಗುರಿಯಿಲ್ಲದವರಿಗೆ ತನ್ನ ಸಂಗೀತದ ಮೂಲಕ 'ಬೆಳಕಿನ ದೃಷ್ಟಿ'ಯನ್ನು ನೀಡಿದ. ಸಂಗೀತವು ಅಂಧನಿಗೆ ಕಂಡ ಬೆಳಕು ಮಾತ್ರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಅದು ಜಗತ್ತಿಗೆಲ್ಲ ಹರಡಿದ ದಿವ್ಯವಾದ ಒಂದು ಪ್ರಕಾಶವಾಯಿತು. ಕಣ್ಣಿನ ದೃಷ್ಟಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ತನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಈ ಜಗತ್ತಿನ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರಿತಿದ್ದ. ಆ ಬೆಳಕು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣದಿದ್ದರೂ, ಎಲ್ಲರ ಹೃದಯಕ್ಕೂ ಮುಟ್ಟಿತ್ತು.