વર્ણસંકરતા
"वर्णसंकरः नरकायैव कुलघ्नानाम्"
"જાતિ-ભેદથી થતું લગ્ન પરિવાર માટે વિનાશકારી છે અને વ્યક્તિને નરક તરફ લઈ જાય છે."
આ શ્લોક ભગવદ્ ગીતામાંથી લેવામાં આવ્યો છે અને તે અંતરજાતીય લગ્ન વિશે ચેતવણી આપે છે. આ શ્લોકનો અર્થ એ છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાની જાતિથી બહાર લગ્ન કરે, તો તે તેના પરિવાર માટે અશુભ ઘટના બનશે. આ શ્લોકમાં "વર્ણસંકર" શબ્દનો અર્થ છે વિવિધ જાતિઓ વચ્ચેનું લગ્ન.
આ શ્લોકમાં "નરકાયૈવ" નો અર્થ છે કે આ વ્યક્તિને નરક તરફ લઈ જશે. "કુલઘ્નાનામ્" નો અર્થ છે કે આ પરિવાર માટે વિનાશકારી બનશે.
આ શ્લોક અંતરજાતીય લગ્ન વિશે એક મહત્વપૂર્ણ સંદેશ આપે છે. તે આપણને યાદ અપાવે છે કે જાતિ-ભેદથી થતું લગ્ન પરિવાર માટે વિનાશકારી હોઈ શકે છે. આથી આપણે હંમેશાં પોતાની જાતિથી બહાર લગ્ન કરવાનું ટાળવું જોઈએ.
''પપ્પા, વૈભવ ખૂબ સારો છે... હું તેની સાથે જ લગ્ન કરીશ... નહીં તો!!''
વૈભવ નેહા સાથે ઓફીસ માં કામ કરતો હતો. લગભગ ૧૫૦ થી વધારે માણસ નો સ્ટાફ હતો. લીમીટેડ કંપની. ઊંડાણ માં વધુ પરિચય નહિ ને પ્રણય ની સરુઆત.
દરેક ઝેર કડવું ના હોય કેટલુક ગળ્યું પણ હોય.
આ શબ્દો સાંભળીને પપ્પા એક ક્ષણ માટે સ્તબ્ધ થઈ ગયા. પછી શાંત થતાં બોલ્યા: ''ઠીક છે, પણ પહેલા હું તારી સાથે મળીને તેની કસોટી કરવા માંગું છું, ત્યારે જ તારું લગ્ન વૈભવ સાથે થશે... બોલ, મંજૂર છે?''
દીકરી ઉત્સાહથી બોલી: ''હા, મને મંજૂર છે...વૈભવથી સારો જીવનસાથી કોઈ હોઈ જ ન શકે... તે દરેક કસોટીમાં સફળ થશે... પપ્પા, તમે વૈભવને નથી જાણતા!''
બીજા દિવસે કોલેજમાં જ્યારે નેહા વૈભવને મળી, ત્યારે તેનું મોં લટકેલું હતું.
વૈભવ હસતાં બોલ્યો: ''શું વાત છે, સ્વીટહાર્ટ... આટલી ઉદાસ કેમ છે... તું હસી દે, નહીં તો હું મારો જીવ આપી દઈશ!''
નેહા ચિડાઈને બોલી: ''વૈભવ, મજાક છોડ... પપ્પાએ આપણા લગ્ન માટે ના પાડી દીધી છે... હવે શું થશે?''
વૈભવ હળવાશથી બોલ્યો: ''શું થશે? આપણે ઘરેથી ભાગી જઈશું અને કોર્ટ મેરેજ કરીને પાછા આવી જઈશું!''
નેહા તેને અટકાવતાં બોલી: ''પણ આ બધા માટે તો પૈસાની જરૂર પડશે... શું તું ગોઠવી શકીશ?''
''ઓહ, બસ આટલી જ મુશ્કેલી છે... હું તારા માટે જીવ આપી શકું, પણ આ સમયે મારી પાસે પૈસા નથી... એવું થઈ શકે કે ભાગી જઈએ પછી આપણે કોઈ હોટેલમાં છુપાઈને રહેવું પડે... તું એવું કર, તારી પાસે અને તારા ઘરમાં જે કંઈ ચાંદી, સોનું, રોકડ હોય, તે લઈ આવ... હું પણ કોશિશ કરીશ... કાલે તું ઘરે કહીને આવજે કે તું કોલેજ જાય છે, અને અહીંથી આપણે ફૂર્ર થઈ જઈશું... સપનાંને સાચાં કરવા માટે!''
નેહા ભોળપણથી બોલી: ''પણ આનાથી તો મારી અને મારા પરિવારની ખૂબ બદનામી થશે!''
વૈભવ બેફિકર થઈને બોલ્યો: ''બદનામી એ તો થતી જ રહે છે... તું તેની ચિંતા ન કર!''
વૈભવ આગળ કંઈ બોલે તે પહેલાં નેહાએ તેના ગાલ પર જોરદાર થપ્પડ મારી.
નેહા ગુસ્સે બોલી: ''હર વાતે જીવ આપવા તૈયાર, બદતમીઝ! તને આટલી પણ ચિંતા નથી કે જેની સાથે તું પ્રેમ કરે છે, તેની અને તેના પરિવારની સમાજમાં બદનામી થશે... અને તું પ્રેમનો દાવો કરે છે! બદતમીઝ, આટલું જાણી લે કે હું એ અંધ પ્રેમિકા નથી જે પિતાની ઈજ્જતની ધજ્જીઓ ઉડાવીને આનંદ માણું. કયા સપનાં સાચાં થશે?
જ્યારે હું ભાગી જઈશ, ત્યારે મારા પિતા ઝેર ખાઈને પ્રાણ આપી દેશે! હું મારા પિતાની ઈજ્જતની હરાજી કરીને તારી સાથે ભાગી જઈશ, તો સમાજમાં અને સાસરે મારી ખૂબ ઈજ્જત થશે... લોકો મને માથે બેસાડશે!
અને સપનાંની દુનિયા આ સમાજથી અલગ હશે... આપણે તો આ જ સમાજમાં રહેવાનું છે... ઘરેથી ભાગીને શું આકાશમાં રહીશું? છે કોઈ જવાબ તારી પાસે?''
પાછળથી તાળીનો અવાજ સંભળાતાં વૈભવે પાછળ જોયું, પણ ઓળખી ન શક્યો. નેહા દોડીને તેમની પાસે ગઈ અને આંસુ લૂછતાં બોલી: ''પપ્પા, તમે સાચું કહ્યું હતું. આ પ્રેમ નથી, માત્ર એક જાળ છે, જેમાં ફસાઈને મારા જેવી હજારો છોકરીઓ પોતાનું જીવન બરબાદ કરી નાખે છે!''
''સાચું કહ્યું, બેટા,'' એમ કહીને પપ્પાએ વૈભવને ગળેથી પકડી લીધો અને બોલ્યા: ''બેટા, તું હજી નથી જાણતી કે આનું અસલી નામ વૈભવ નથી, વસીમ છે, અને આ એક જેહાદી છે. આ કલાવા, તિલક જે તું જોઈ રહી છે, એ એક છળ છે, જે તારા જેવી ભોળી અને માસૂમ છોકરીઓને ફસાવવા માટે આ લોકો વાપરે છે. ભગવાનનો લાખો લાખ આભાર કે તેં મને સમયસર જણાવ્યું, નહીં તો...'' એમ કહેતાં પપ્પાની આંખો ભરાઈ ગઈ.
નેહા આ નવી માહિતીથી આશ્ચર્યમાં પડી ગઈ અને આંખોમાં પસ્તાવાના આંસુ ભરીને બોલી: ''પપ્પા, મને માફ કરો. હવે હું ક્યારેય આવી ભૂલ નહીં કરું અને મારી બધી સહેલીઓને, આખા સમાજને આવા રાક્ષસોથી બચાવવા માટે કામ કરીશ. તમે આને પોલીસને સોંપી દો!''
પપ્પા આજે પોતાની પ્યારી દીકરીને મોટી અને સમજદાર થતી અનુભવી રહ્યા હતા.
संकरो नरकायैव कुलघ्नानां कुलस्य च।
पतन्ति पितरो ह्येषां लुप्तपिण्डोदकक्रियाः ।।४२।। શ્રીમદ ભગવદ ગીતા
વર્ણસંકર કુલનો નાશ કરનારાઓને અને કુલને નરક તરફ લઈ જવા માટે જ થાય છે. લુપ્ત થયેલી પિંડ અને જળની ક્રિયા એટલે કે શ્રાદ્ધ અને તર્પણથી વંચિત આવા લોકોના પિતૃઓ પણ અધોગતિ પ્રાપ્ત કરે છે. (શ્લોક ૪૨)
दोषैरेतैः कुलघ्नानां वर्णसंकरकारकैः ।
उत्साद्यन्ते जातिधर्माः कुलधर्माश्च शाश्वताः ।।३।।
આ વર્ણસંકરકારક દોષોને કારણે કુલઘાતીઓના સનાતન કુલ-ધર્મ અને જાતિ-ધર્મ નષ્ટ થઈ જાય છે. (શ્લોક ૪૩)
उत्सन्नकुलधर्माणां मनुष्याणां जनार्दन ।
नरकेऽनियतं वासो भवतीत्यनुशुश्रुम ।। ४४।।
હે જનાર્દન! જેમનો કુલ-ધર્મ નષ્ટ થઈ ગયો છે, એવા મનુષ્યોનું અનિશ્ચિત કાળ સુધી નરકમાં વાસ થાય છે, એવું અમે સાંભળતા આવ્યા છીએ. (શ્લોક ૪૪)
"चातुर्वर्ण्यं मया सृष्टं गुणकर्मविभागशः।
तस्य कर्तारमपि मां विद्ध्यकर्तारमव्ययम्॥"
આ શ્લોક ચાર વર્ણો (બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય અને શૂદ્ર) ની ઉત્પત્તિનું વર્ણન કરે છે. તેનો અર્થ છે, "મેં ચારેય વર્ણોની રચના ગુણ અને કર્મોના વિભાગ અનુસાર કરી છે. જોકે હું આ વર્ણોનો રચનાર છું, તેમ છતાં મને અકર્તા અને અવ્યય (અનાદિ અને અનંત) જાણ."
આ શ્લોકનો મૂળ સંદેશ એ છે કે વર્ણ વ્યવસ્થા મનુષ્યના કર્મો અને ગુણોના આધારે નક્કી થાય છે, નહીં કે જન્મના આધારે. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ અહીં એ પણ સ્પષ્ટ કરે છે કે જોકે તેઓ સૃષ્ટિના રચનાર છે, પરંતુ તેઓ કર્મોથી બંધાયેલા નથી અને અકર્તા છે. (ગીતા શ્લોક 13, 14)
છેલ્લા દસ હજાર વર્ષ નો ઈતિહાસ છે. જયારે સમાજ વર્ણશંકર થયો કે દેશ અને કુટુંબ બંને નાશ પામ્યા છે.
રાવણ ના પિતા ઋષિ કુલ ના પુલશ્ય અને માતા કૈકશી રાક્ષસી કુળની. પરિણામ સંપૂર્ણ દેશ અને કુળ નાશ પામ્યો. બાકીનો ઈતિહાસ તમે જોડી લો.
