નંદિનીનો વિશ્વાસ
ગુજરાતના એક નાનકડા ગામની ધરતી પર, જ્યાં લીલાંછમ ખેતરો અને ખળખળ વહેતી નદીઓ વચ્ચે પ્રકૃતિનું સૌંદર્ય ખીલતું હતું, ત્યાં નંદિની નામની એક નાની છોકરી રહેતી હતી. નંદિની તેના પિતા રામજીભાઈ સાથે એક નાનકડા ખેતરમાં રહેતી, જ્યાં દિવસો ખેતીની મહેનત અને રાત્રિઓ ગામના લોકોની વાર્તાઓથી ભરેલી હતી. નંદિનીનું નાનું હૃદય ભગવાનની વાતો અને ઉપદેશોમાં રહેતું. ગામના મંદિરમાં યોજાતા સત્સંગમાં તે બેસીને સંતોની વાણી સાંભળતી,
"सर्व खल्विदं ब्रह्म"
ભગવાન સર્વત્ર છે, જેનો ઉલ્લેખ વેદોના શ્લોકમાં છે, જેનો અર્થ છે: “આ બધું બ્રહ્મ છે.” આનો અર્થ એ થાય કે દરેક વસ્તુ, દરેક કણ, દરેક જીવમાં બ્રહ્મ વ્યાપ્ત છે, અને તેથી ભગવાન દરેક જગ્યાએ હાજર છે.
નંદિનીનું જીવન સરળ હતું, પરંતુ તેની આંખોમાં ચમક હતી અને હૃદયમાં ભગવાન પ્રત્યે અડગ વિશ્વાસ. તે રોજ સવારે ઉઠીને, નદીકાંઠે બેસીને ભગવાનનું નામ જપતી અને પોતાના નાના ઘરની આસપાસના ફૂલોને પાણી આપતી. તેના પિતા, રામજીભાઈ, એક ઈશ્વરભક્ત માણસ હતા, પરંતુ જીવનની મુશ્કેલીઓએ તેમના મનને ક્યારેક ડગમગાવી દેતું.
એક વર્ષે, ગામમાં વરસાદ ઓછો થયો. નદીનું પાણી ઓછું થયું, અને રામજીભાઈના ખેતરમાં પાક બહુ ઓછો થયો. પડોશી ખેતરોમાં, જ્યાં ખેડૂતોએ સિંચાઈની વ્યવસ્થા કરી હતી, ઘઉંનો પાક લીલોછમ અને ભરપૂર હતો. રામજીભાઈનું હૃદય ચિંતાથી ભરાઈ ગયું. “આ વર્ષે આપણે શું ખાઈશું? નંદિનીનું શું થશે?” તેમણે વિચાર્યું. એક રાત્રે, જ્યારે ગામ ઊંઘમાં હતું, રામજીભાઈએ એક નિર્ણય લીધો. તેમણે નક્કી કર્યું કે તેઓ પડોશી ખેતરોમાંથી થોડું ઘઉં ચોરી લેશે. “જો હું દરેક ખેતરમાંથી થોડું ઘઉં લઈશ, તો કોઈને ખબર નહીં પડે, અને આપણને ઘણું ઘઉં મળી જશે,” તેમણે વિચાર્યું.
ચંદ્રની ઝાંખી રોશનીમાં, રામજીભાઈએ નંદિનીને બોલાવી. “નંદિની, આજે રાતે તું મારી સાથે આવ. તું ચોકીદારી કરજે. જો કોઈ આવે, તો બૂમ પાડીને કહેજે, જેથી આપણે ઝડપથી ભાગી શકીએ.” નંદિનીનું નાનું હૃદય ધબકી ઉઠ્યું. તેના મનમાં એક શંકા ઉઠી કે આ બરાબર નથી, પરંતુ પિતાની આજ્ઞા માનવી જોઈએ એવું વિચારી તે ચૂપચાપ તેમની સાથે ચાલી નીકળી.
ગામની શાંત રાતમાં, રામજીભાઈ અને નંદિની પડોશી ખેતરો તરફ આગળ વધ્યા. ચાંદનીની ઝાંખી રોશનીમાં ખેતરોના ઘઉંના પાક ચમકી રહ્યા હતા. રામજીભાઈએ પહેલા ખેતરમાં પ્રવેશ કર્યો અને ધીમેથી ઘઉં કાપવા લાગ્યા. નંદિની ખેતરની બાજુમાં ઊભી રહી, ચોકીદારી કરવા લાગી. તેની નાની આંખો આજુબાજુ જોતી હતી, પરંતુ તેનું હૃદય કંઈક બીજું જ કહી રહ્યું હતું.
થોડી જ વારમાં, નંદિનીએ બૂમ પાડી, “પિતાજી, કોઈએ તમને જોયા!” રામજીભાઈ ચોંકી ગયા. તેમણે ઝડપથી આજુબાજુ જોયું, પરંતુ ખેતરમાં કોઈ દેખાયું નહીં. ચાંદનીની રોશનીમાં ફક્ત ઘઉંના પાકની હિલચાલ દેખાતી હતી, જે હવાને કારણે થઈ રહી હતી. “નંદિની, તું શું બોલે છે? અહીં તો કોઈ નથી,” તેમણે ધીમેથી કહ્યું અને બીજા ખેતર તરફ આગળ વધ્યા.
પરંતુ બીજા ખેતરમાં પણ, જેવા રામજીભાઈએ ઘઉં કાપવાનું શરૂ કર્યું, નંદિનીનો અવાજ ફરી ગુંજ્યો, “પિતાજી, કોઈએ તમને જોયા!” આ વખતે રામજીભાઈનો ગુસ્સો વધી ગયો. તેમણે ફરી આજુબાજુ જોયું, પરંતુ ખેતરમાં ફક્ત શાંતિ હતી. કૂતરાંના ભસવાનો અવાજ દૂરથી આવતો હતો, પરંતુ કોઈ માણસ દેખાતો ન હતો. “નંદિની, શું બકવાસ કરે છે? અહીં કોઈ નથી!” તેમણે થોડા ગુસ્સામાં કહ્યું.
નંદિની ચૂપ રહી, પરંતુ તેનું હૃદય ધબકતું હતું. તેના મનમાં ભગવાનની વાતો ગુંજી રહી હતી. તે જાણતી હતી કે ભગવાન બધે છે, અને તે બધું જુએ છે. રામજીભાઈ બીજા ખેતરમાં ગયા, અને ફરીથી ઘઉં કાપવા લાગ્યા. પરંતુ નંદિનીનો અવાજ ફરી ગુંજ્યો, “પિતાજી, કોઈએ તમને જોયા!”
આ વખતે રામજીભાઈનો ગુસ્સો બેકાબૂ થઈ ગયો. તેમણે ઘઉંની ગૂંજ નીચે મૂકી અને નંદિની પાસે આવીને કહ્યું, “નંદિની, તું શા માટે વારંવાર કહે છે કે કોઈએ મને જોયો? મેં બધે જોયું, અહીં કોઈ નથી! આ રાતના સમયે ખેતરમાં કોણ આવે? તું મને ચોરી કરતા કેમ રોકે છે?”
નંદિનીની આંખોમાં ભય નહોતો, ફક્ત એક નિર્મળ વિશ્વાસ હતો. તેણે શાંત અવાજે, પરંતુ દૃઢતાથી જવાબ આપ્યો, “પિતાજી, ભગવાન બધે છે. તે આપણને હંમેશાં જુએ છે. આપણે જે કરીએ છીએ, તે બધું ભગવાન જોવે છે. ચોરી કરવી ખોટું છે, અને ભગવાન આપણને આવું કરતા જોતા હશે.”
નંદિનીના શબ્દો રામજીભાઈના હૃદયને ચીરી ગયા. તેમનો ગુસ્સો ધીમે ધીમે શાંત થયો, અને તેમની આંખોમાં એક નવી જાગૃતિ દેખાઈ. તેમણે નંદિનીના ખભે હાથ મૂક્યો અને કહ્યું, “નંદિની, તું સાચું કહે છે. મેં ચિંતાના કારણે ખોટું વિચાર્યું. ભગવાન આપણું ધ્યાન રાખશે. આપણે ખોટું ન કરવું જોઈએ.” રામજીભાઈએ નંદિનીનો હાથ પકડ્યો, અને બંને ઘરે પાછા ફર્યા, ખેતરોમાંથી એક પણ ઘઉંનો દાણો લીધા વિના.
બીજા દિવસે, રામજીભાઈએ ગામના સંતને આ વાત કરી. સંતે હસીને કહ્યું, “નંદિનીનો વિશ્વાસ તમને સાચા રસ્તે લાવ્યો. ભગવાનની નજર હંમેશાં આપણા પર હોય છે. જો આપણે નિષ્ઠાથી જીવીએ, તો ભગવાન આપણી બધી ચિંતાઓ દૂર કરે છે.”
ગામના લોકોને આ વાત ખબર પડી. તેમને લાગ્યું આવો પ્રમાણિક પરિવાર નો માણસ આપણા બધા હોવા છતા આફત સહન કરે તે ઠીક નહિ. ગામના લોકોએ તેમની મદદ કરી અને . એ વર્ષે, રામજીભાઈએ વધુ મહેનત કરી, નંદિનીના વિશ્વાસે ન માત્ર તેમના પિતાને ખોટા કામથી બચાવ્યા, પરંતુ ગામના લોકોના હૃદયમાં પણ એક નવો પ્રકાશ પાથર્યો.
છાંદોગ્ય ઉપનિષદ:
“सर्वं खल्विदं ब्रह्म” (આ બધું જ બ્રહ્મ છે).
અર્થ: આ શ્લોક છાંદોગ્ય ઉપનિષદ (3.14.1) માંથી છે, જે સ્પષ્ટપણે કહે છે કે આખું વિશ્વ, દરેક વસ્તુ, દરેક કણ અને દરેક જીવમાં બ્રહ્મ (ભગવાન) વ્યાપ્ત છે. આનો અર્થ એ થાય કે ભગવાન બધે હાજર છે અને બધું બ્રહ્મનું જ સ્વરૂપ છે.
યજુર્વેદ:
“विश्वं विश्वेन संनादति विश्वेन संनादति विश्वस्य संनादति विश्वेन”
અર્થ: યજુર્વેદ (વાજસનેયી સંહિતા 32.3) માં ભગવાનને “અદૃશ્ય, સર્વવ્યાપી અને સર્વશક્તિમાન” તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા છે. આ શ્લોક દર્શાવે છે કે ભગવાન વિશ્વના દરેક પાસામાં વ્યાપ્ત છે અને તેની શક્તિ અનંત છે, જે દરેક જગ્યાએ ગુંજે છે.
અથર્વવેદ:
“सर्वं विश्वेन संनादति सर्वं विश्वेन संनादति”
અર્થ: અથર્વવેદ (10.8.7) માં ભગવાનને “સર્વવ્યાપી અને સર્વજ્ઞ” તરીકે ઉલ્લેખવામાં આવ્યા છે. આ શ્લોક ભગવાનની સર્વજ્ઞતા અને સર્વવ્યાપકતાને દર્શાવે છે, એટલે કે ભગવાન બધું જાણે છે અને દરેક જગ્યાએ હાજર છે.
આ વૈદિક શ્લોકો અને વચનો સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ભગવાન કોઈ ચોક્કસ સ્થાન, વસ્તુ કે વ્યક્તિ સુધી મર્યાદિત નથી. તે દરેક કણમાં, દરેક જીવમાં અને દરેક સ્થળે વ્યાપ્ત છે. આ શ્લોકો આપણને શીખવે છે કે ભગવાનની હાજરીને અનુભવવા માટે આપણે આપણા હૃદયને શુદ્ધ રાખવું જોઈએ અને દરેક કાર્યમાં નિષ્ઠા અને સત્યનો માર્ગ અપનાવવો જોઈએ.
