ભાગ ૫: મરુભૂમિનું મૃગજળ
આકાશમાં, વાદળોની ઉપર, ઉષ્ણિકની પીઠ પર સવારી કરવી એ રવિ માટે એક અવર્ણનીય અનુભવ હતો. નીચે ધરતી કોઈ નકશાની જેમ પથરાયેલી હતી અને પવનનો સુસવાટો જાણે કોઈ પ્રાચીન સંગીત ગાઈ રહ્યો હતો. ચંદ્રગિરિના ખડક પરથી લગાવેલી મોતની છલાંગ એક દિવ્ય ઉડાનમાં પરિવર્તિત થઈ ચૂકી હતી. ભયનું સ્થાન હવે આશ્ચર્ય અને સાહસની ભાવનાએ લઈ લીધું હતું.
"આપણે ક્યાં જઈ રહ્યા છીએ, ઉષ્ણિક?" રવિએ પૂછ્યું, તેના શબ્દો પવનમાં ભળી રહ્યા હતા.
"એક સુરક્ષિત સ્થાન પર, જ્યાં તું આગામી સંકેતને સમજી શકે," ઉષ્ણિકનો શાંત અને ગહન અવાજ સીધો તેના મનમાં ગુંજ્યો. "તક્ષકના અનુયાયીઓ હવે વધુ સતર્ક અને વધુ ક્રૂર બનશે. તેઓ હવે માત્ર તારો પીછો નહીં કરે, પણ તારાથી એક કદમ આગળ રહેવાનો પ્રયત્ન કરશે."
કલાકોની ઉડાન પછી, ઉષ્ણિકે ધીમે ધીમે નીચે ઉતરવાનું શરૂ કર્યું. નીચેનું દ્રશ્ય બદલાઈ રહ્યું હતું. લીલાછમ પર્વતો અને ઘૂઘવતા સમુદ્રનું સ્થાન હવે સૂકી, વેરાન જમીને લઈ લીધું હતું. દૂર દૂર સુધી સોનેરી રેતીના ઢૂવા ફેલાયેલા હતા. તેઓ રાજસ્થાનના થરના રણમાં પ્રવેશી ચૂક્યા હતા.
ઉષ્ણિક એક ઊંચા રેતીના ઢૂવાની પાછળ, એક ખજૂરીના ઝાડના ઝુંડ પાસે ઉતર્યો. આ સ્થળ એટલું એકાંતમાં હતું કે જાણે સંસારથી વિખૂટું પડી ગયું હોય.
"આગામી ટુકડો આ મરુભૂમિમાં જ ક્યાંક છુપાયેલો છે," ઉષ્ણિકે કહ્યું, તેનું પાંખોવાળું દિવ્ય સ્વરૂપ ધીમે ધીમે તેજમાં સમાઈ રહ્યું હતું અને તે 'અશ્વશાસ્ત્ર'ની પાંડુલિપિમાં પાછો વિલીન થઈ ગયો.
રવિ હવે ફરી એકલો હતો, પણ તેના મનમાં એક નવી ઊર્જા હતી. તેણે પોતાની બેગમાંથી પાણીની બોટલ કાઢીને પીધું અને પાંડુલિપિ ખોલી. ચંદ્રગિરિનો કોયડો જે પાના પર હતો, તેની નીચે હવે એક નવો સંકેત અંકિત થઈ ગયો હતો. આ સંકેત ઉષ્ણિકે આપ્યો હતો, જેનો સંબંધ વાયુ અને ગતિ સાથે હતો.
"જ્યાં પવન પોતાની કલાથી ચિત્રો દોરે,અને સમય રેતીની નીચે સ્થિર થઈ જાય,ત્યાં મૃગજળની પાછળ સત્ય છુપાયેલું છે."
રવિએ સંકેતને વારંવાર વાંચ્યો. 'જ્યાં પવન ચિત્રો દોરે' - આનો અર્થ સ્પષ્ટ હતો, રેતીના એ ઢૂવા જે પવનને કારણે સતત પોતાનો આકાર બદલતા રહે છે, જાણે પવન કોઈ ચિત્રકાર હોય. 'સમય રેતીની નીચે સ્થિર થઈ જાય' – આ પણ રણ પ્રદેશમાં દટાઈ ગયેલા પ્રાચીન નગરો કે અવશેષો તરફ ઈશારો કરતો હતો.
પણ ત્રીજી પંક્તિ સૌથી રહસ્યમય હતી – 'મૃગજળની પાછળ સત્ય છુપાયેલું છે.' મૃગજળ તો એક ભ્રમ છે, એક છળ છે. સત્ય તેની પાછળ કેવી રીતે છુપાયેલું હોઈ શકે? શું આનો અર્થ એ હતો કે જે દેખાઈ રહ્યું છે, તે સત્ય નથી? શું તેને કોઈ ભ્રમણાને પાર કરીને સત્ય સુધી પહોંચવાનું હતું?
તેણે આસપાસ નજર દોડાવી. દૂર દૂર સુધી ફેલાયેલા રણમાં સાચી દિશા શોધવી અશક્ય હતી. પણ પછી તેને યાદ આવ્યું. તે સૂર્યનો અંશ હતો. સૂર્ય તેના માટે માત્ર એક તારો નહોતો, પણ એક દિશાસૂચક હતો.
તેણે દિવસભર ચાલીને, સૂર્યની ગતિને અનુસરીને, રણના ઊંડાણમાં પ્રવેશ કર્યો. ગરમી અને તરસથી તેની હાલત ખરાબ થઈ રહી હતી, પણ તેના મનમાં એક જ ધ્યેય હતું.
સાંજે, જ્યારે સૂર્ય આથમવાની તૈયારીમાં હતો, ત્યારે તેની નજર દૂર એક દ્રશ્ય પર પડી.
રણની વચ્ચે, તેને એક નાનકડું તળાવ અને તેની આસપાસ ઘટાદાર વૃક્ષો દેખાયા. એક ક્ષણ માટે તેની આંખોમાં ચમક આવી ગઈ. "પાણી!" પણ બીજી જ ક્ષણે તે સમજી ગયો. આ એ જ મૃગજળ હતું, જેના વિશે સંકેતમાં કહેવાયું હતું. ગરમી અને પ્રકાશના વક્રીભવનને કારણે રચાતો એક સુંદર પણ જીવલેણ ભ્રમ.
તે મૃગજળ તરફ આગળ વધવાને બદલે, ત્યાં જ એક ઢૂવા પર બેસી ગયો અને તેની પર નજર સ્થિર કરી.
'મૃગજળની પાછળ સત્ય છુપાયેલું છે.' તેણે વિચાર્યું, "જો આ ભ્રમ છે, તો મારે તેની આરપાર જોવાનું છે, તેની પાછળ શું છે તે જાણવાનું છે."
તેણે પોતાની આંખો બંધ કરી અને સપ્તઅશ્વોનું ધ્યાન ધર્યું. તેણે પોતાની બધી જ ઈન્દ્રિયોને એ ભ્રમ પર કેન્દ્રિત કરી. ધીમે ધીમે, બાહ્ય જગતનો કોલાહલ શાંત થવા લાગ્યો. તેને માત્ર પવનનો સુસવાટો અને પોતાના શ્વાસનો અવાજ સંભળાઈ રહ્યો હતો.
અને ત્યારે, બંધ આંખોમાં, તેને એક નવું દ્રશ્ય દેખાયું. પેલું સુંદર તળાવ અને વૃક્ષોનું દ્રશ્ય ઝાંખું થવા લાગ્યું અને તેની પાછળ, રેતીમાં અડધું દટાયેલું એક માળખું દેખાયું. તે કોઈ જૂના કૂવા કે વાવનો કાંઠો હતો.
રવિએ આંખો ખોલી. સામે હજી પણ મૃગજળ જ દેખાઈ રહ્યું હતું. પણ હવે તે જાણતો હતો કે સત્ય ક્યાં છે. તે ઊભો થયો અને પેલી ભ્રામક છબીની દિશામાં નહીં, પણ તેના મનમાં દેખાયેલા દ્રશ્યની દિશામાં ચાલવા લાગ્યો.
લગભગ અડધો કિલોમીટર ચાલ્યા પછી, તે એ જગ્યાએ પહોંચ્યો. અને તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો. તેની સામે રેતીમાં અડધો દટાયેલો, પથ્થરોથી બનેલો એક ગોળાકાર કાંઠો હતો. એ એક પ્રાચીન, સૂકી વાવ હતી, જે સદીઓથી રેતીના તોફાનો નીચે દબાઈ ગઈ હતી. આ જ હતું મૃગજળ પાછળનું સત્ય.
પણ તે જેવો વાવની નજીક પહોંચ્યો, કે તેને એક ખતરાનો અહેસાસ થયો. રેતી પર કોઈના પગલાંના તાજા નિશાન હતા. કોઈ તેનાથી પહેલાં અહીં પહોંચી ચૂક્યું હતું.
"શોધી જ લીધું તેં, રવિ. તારી સૂંઘવાની શક્તિ તો સારી છે."
એક અજાણ્યો, તીણો અવાજ વાવની અંદરથી આવ્યો. રવિ સાવચેત થઈ ગયો. તે તક્ષકનો પેલો મુખ્ય અનુયાયી નહોતો. આ કોઈ બીજું હતું.
વાવના પગથિયાં પરથી એક સ્ત્રી ધીમે ધીમે ઉપર આવી. તે લગભગ ત્રીસેક વર્ષની હશે. તેના કાળા વસ્ત્રો રણની રેતીમાં વિરોધાભાસી લાગતા હતા. તેની આંખો અત્યંત તેજ અને ચાલાક હતી, અને તેના હોઠ પર એક ક્રૂર સ્મિત હતું. તેના હાથમાં કોઈ દંડ નહોતો, પણ તેની કમર પર બાંધેલા પટ્ટામાં બે નાના, વાંકાચૂકા ખંજર હતા, જે વીંછીના ડંખ જેવા દેખાતા હતા.
"મારું નામ માયા છે," તેણે પોતાનો પરિચય આપ્યો. "અને ભ્રમણા રચવી એ મારો પ્રિય ખેલ છે. તેં જે મૃગજળ જોયું, એ માત્ર પ્રકૃતિની દેન નહોતી, થોડી કલાકારીગરી મારી પણ હતી. અમે જાણતા હતા કે તું સંકેત ઉકેલીને અહીં જ આવીશ."
રવિ સમજી ગયો કે આ તક્ષકના સંગઠનની સદસ્ય છે, જે કદાચ છળ અને ભ્રમમાં માહેર છે.
"કવચનો ટુકડો ક્યાં છે?" રવિએ સીધો પ્રશ્ન કર્યો.
માયા હસી. "ધીરજ રાખ, યુવાન. એ તને નહીં મળે. એ તો હવે આચાર્ય તક્ષકની સેવામાં જશે. પણ તારા માટે મારી પાસે એક ભેટ છે."
એમ કહીને તેણે વીજળીની ગતિએ પોતાના બંને ખંજર કાઢ્યા અને રવિ પર હુમલો કર્યો. રવિ માંડ માંડ પાછળ હટીને બચ્યો. માયાની ગતિ અને સ્ફૂર્તિ અકલ્પનીય હતી. તે કોઈ નાગણની જેમ લહેરાતી, એકસાથે બંને હાથથી વાર કરી રહી હતી. રવિ પાસે બચાવ સિવાય કોઈ ઉપાય નહોતો. તે જાણતો હતો કે તે લડાઈમાં આ કુશળ યોદ્ધા સામે એક ક્ષણ પણ ટકી શકશે નહીં.
તે પાછળ હટતાં હટતાં વાવની કિનારે પહોંચી ગયો. માયાએ એક જોરદાર વાર કર્યો. રવિએ પોતાનું સંતુલન ગુમાવ્યું અને વાવની અંદર પડ્યો.
'ધડામ' અવાજ સાથે તે વાવના સૂકા તળિયે પટકાયો. સદનસીબે, નીચે રેતીનો જાડો થર હતો, એટલે તેને વધુ વાગ્યું નહીં. ઉપરથી માયાના ક્રૂર હાસ્યનો અવાજ આવ્યો.
"તારો અંત અહીં જ લખાયેલો છે, રવિ. આ વાવ હવે તારી કબર બનશે."
એમ કહીને તેણે અને તેના સાથીઓએ વાવના મુખ પર એક મોટી શિલા ધકેલી દીધી.
અંદર ગાઢ અંધકાર છવાઈ ગયો. રવિ એક જીવતી કબરમાં કેદ થઈ ગયો હતો.
તેણે ઊભા થવાનો પ્રયાસ કર્યો. તેના પગમાં સહેજ મોચ આવી હતી. તેણે પોતાના ખિસ્સા ફંફોસ્યા. તેની ટોર્ચ નીચે પડતાં જ તૂટી ગઈ હતી. પાંડુલિપિ તેની પાસે સુરક્ષિત હતી, પણ આ અંધારામાં તે શું કરી શકે?
તેણે હાર માની નહીં. તેણે દીવાલો પર હાથ ફેરવીને કોઈ રસ્તો શોધવાનો પ્રયત્ન કર્યો. ત્યારે જ તેનો હાથ એક કોતરણી પર પડ્યો. એ કોઈ પ્રાણીની આકૃતિ હતી. અંધારામાં તેણે સ્પર્શ કરીને સમજવાનો પ્રયત્ન કર્યો. એ એક ચિત્તા જેવું પ્રાણી હતું, જે શિકાર પર તરાપ મારવાની મુદ્રામાં હતું.
જેવો તેણે એ કોતરણી પર દબાણ આપ્યું, કે તેની પાછળની દીવાલ 'સરરર' અવાજ સાથે ખુલી ગઈ. અંદરથી પીળા રંગનો એક ગરમ પ્રકાશ બહાર આવ્યો.
'એક ગુપ્ત માર્ગ!'
રવિ હિંમત કરીને અંદર પ્રવેશ્યો. એ એક નાનકડો ઓરડો હતો. અને ઓરડાની બરાબર વચ્ચે, એક નાના ઓટલા પર, કવચનો ચોથો ટુકડો પડ્યો હતો. તેમાંથી નીકળતા પીળા, ગરમ પ્રકાશથી આખો ઓરડો ઝળહળી રહ્યો હતો. તેનો આકાર જમીન પર બેઠેલા ચિત્તા જેવો હતો.
"ઓહ્... તો માયાને આ ટૂકડો મળ્યો જ નહોતો." તે બબડ્યો.
તે ટૂકડાને સ્પર્શ કરતા જ રવિના શરીરમાં એક અજીબ સ્ફૂર્તિ અને ચપળતાનો સંચાર થયો. પણ હવે બહાર કેવી રીતે નીકળવું?
ત્યારે જ ઓરડામાં એક અવાજ ગુંજ્યો.
"શિકારી ક્યારેય કેદ નથી રહેતો, રવિ. તે પોતાનો માર્ગ જાતે બનાવે છે."
એક પીળાશ પડતા પ્રકાશપુંજે એક અશ્વનું રૂપ ધારણ કર્યું. તે અત્યંત સ્ફૂર્તિલો અને માંસલ બાંધાનો હતો. તેના શરીર પર ચિત્તા જેવા કાળા ડાઘા હતા અને તેની આંખોમાં એક શિકારી જેવી તીક્ષ્ણતા હતી.
"હું જગતી છું, સપ્તઅશ્વમાંથી ચોથો. પૃથ્વી અને તેની શક્તિનો સ્વામી."
જગતીએ પોતાની ખરીથી સામેની દીવાલ પર પ્રહાર કર્યો. એ કોઈ સામાન્ય પ્રહાર નહોતો. દીવાલના પથ્થરો ધ્રૂજવા લાગ્યા અને તેમાં તિરાડો પડવા લાગી. થોડી જ વારમાં, એક નાનો સુરંગ જેવો રસ્તો બની ગયો, જે ઉપર, બહારની તરફ જતો હતો.
"જા, રવિ. માયા અને તેના સાથીઓ હજી અહીં જ છે. તેમને બતાવ કે સૂર્યનો અંશ માત્ર ભાગતો નથી, પણ પલટવાર પણ કરે છે."
રવિના શરીરમાં હવે જગતીની શક્તિ દોડી રહી હતી. તે એક નવા આત્મવિશ્વાસ સાથે સુરંગમાંથી બહાર નીકળ્યો. તે વાવથી થોડે દૂર, એક ખડકની ઓથે બહાર આવ્યો. માયા અને તેના સાથીઓ વાવના મુખ પર હજી પણ પહેરો ભરી રહ્યા હતા.
રવિએ પાછળથી, ચુપચાપ તેમના પર હુમલો કર્યો. તેની ગતિ અને સ્ફૂર્તિ એટલી વધી ગઈ હતી કે માયા પણ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ. રવિ હવે ડરપોક યુવાન નહોતો, તે એક શિકારીની જેમ લડી રહ્યો હતો. તેણે માયાને પરાજિત તો ન કરી, પણ તેને અને તેના સાથીઓને વ્યસ્ત રાખીને ત્યાંથી ભાગવામાં સફળ રહ્યો.
રણની રાત્રિમાં દોડતા રવિને ખબર હતી કે ખતરો ટળ્યો નથી, પણ તેણે વધુ એક પડાવ પાર કરી લીધો હતો. તેની પાસે હવે ચાર ટુકડા હતા. અને ચાર અશ્વોની શક્તિ તેની સાથે હતી. તેની યાત્રા હવે વધુ ઊંડા રહસ્યો અને વધુ ભયાનક પડકારો તરફ આગળ વધી રહી હતી.
(આગળનો ભાગ વાંચો...)
