ડુમસનો દરિયા કિનારો. દિવસે, તે એક સામાન્ય પ્રવાસન સ્થળ જેવો જ લાગે છે – બાળકોની કિલકારી, પવનમાં લહેરાતા નારિયેળ પાણીના સ્ટોલ અને દૂર દૂર સુધી ફેલાયેલો શાંત દરિયો તેની ઓળખ છે. પરંતુ જેવું સૂર્ય ક્ષિતિજની પેલે પાર ડૂબે છે, આ કિનારાનું વાતાવરણ પલટાઈ જાય છે. તેની કાળી રેતી, જે હજારો વર્ષોના રહસ્યોને દફનાવીને બેઠી છે, રાત્રે વધુ ઘેરી અને ભયાવહ બની જાય છે. સ્થાનિકો તેને પ્રેમથી 'ડુમસ' કહે છે, પણ અંધારામાં તેઓ તેના અસલી નામ, 'મૃત આત્માઓનું ઘર' તરીકે ઓળખે છે.
લોકવાયકા મુજબ, સદીઓ પહેલાં આ સ્થળ હિન્દુ સમુદાય માટે એક વિશાળ સ્મશાન ભૂમિ હતું. કરોડો મૃતદેહોને અહીં અગ્નિદાહ આપવામાં આવ્યો હતો. આ કાળી રેતી, જે તમને દિવસે ગરમ લાગે છે, તે ખરેખર માનવ અસ્થિઓની રાખ અને કાર્બનનો સંગ્રહ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે આત્માઓએ મોક્ષ પ્રાપ્ત કર્યો નથી અથવા જે અકાળે મૃત્યુ પામ્યા છે, તેમની વેદના, હતાશા અને હાજરી આ કાળી રેતીમાં ધરબાયેલી છે. એ વેદના એટલી ઘેરી છે કે ઘણીવાર રાત્રે, પવનની લહેરોમાં તે ભૂતકાળની પીડાનો પડઘો સંભળાય છે. સ્થાનિક વૃદ્ધો વારંવાર ચેતવણી આપે છે કે આ કિનારો લોકોને 'આમંત્રિત' કરે છે. તે અંધારામાં મનુષ્યના મનની નબળાઈ, ડર અને સૌથી વધુ, કુતૂહલ (જિજ્ઞાસા) ને પોતાનો શિકાર બનાવે છે.
આજે વાર્તા છે બે મિત્રોની—અમેય અને પાર્થની. અમેય, એક નાસ્તિક, તર્કવાદી અને સાહસપ્રેમી યુવાન, હંમેશા આવી ભૂતિયા વાતોને પડકારતો. પાર્થ, તેનાથી વિપરીત, ધાર્મિક વૃત્તિનો હતો, આ વાતોમાં વિશ્વાસ ધરાવતો હતો અને ગભરાતો પણ હતો. તેઓ એક શરતના ભાગરૂપે રાત્રે ૧૦ વાગ્યા પછી ડુમ્મસ પર આવ્યા હતા.
ડુમ્મસ તરફ જતા રસ્તા પર, રાતના ૧૦:૪૫ વાગ્યા હતા. રસ્તાની બંને બાજુ ઘટ્ટ અને મૂંગા વૃક્ષો હતા. કારની હેડલાઇટ્સ સિવાય રસ્તા પર બીજો કોઈ પ્રકાશ નહોતો
.
"પાર્થ, તું પણ કેવો છે યાર! આ બધી માત્ર લોકવાયકાઓ છે. જો આ કિનારે ખરેખર ભૂત હોત, તો સરકારે ક્યારનુંય આને સીલ કરી દીધો હોત. તું ખાલી ખાલી ગભરાય છે," અમેયે કહ્યું, જોકે તેના હાથ સ્ટિયરિંગ પર સહેજ વધુ મજબૂત રીતે પકડાઈ ગયા હતા.
પાર્થે ચિંતામાં બારી બહાર જોયું. "અમેય, આ મજાક નથી. તને ખબર છે, સ્થાનિકો શું કહે છે? તેઓ કહે છે કે ૧૦ વાગ્યા પછી આ કિનારો ખાલી થઈ જાય છે. તું જો, આપણે સિવાય અહીં કોઈ જીવતું પ્રાણી પણ નથી. મને નથી લાગતું કે આપણે અંદર જવું જોઈએ. તર્કને અમુક જગ્યાએ પડતો મૂકવો પડે," પાર્થે જવાબ આપ્યો.
"તર્કને? પાર્થ, તું એ વસ્તુ પર વિશ્વાસ કરવા તૈયાર છે જેનો કોઈ પુરાવો નથી? જો આત્માઓ હોય, તો તેઓ ફિઝિક્સના નિયમો તોડે છે. અને જો તેઓ ફિઝિક્સના નિયમો તોડતા હોય, તો તેમને આપણાથી ડરવાની જરૂર નથી! આ બધું માત્ર માનસિક ભ્રમ છે," અમેયે તર્કથી બચાવ કર્યો.
"ભલે ભ્રમ હોય, પણ તારો ભ્રમ જ તને મારશે. જે જગ્યાએ કરોડો મૃતદેહો બાળાયા હોય, ત્યાં ઊર્જા તો હોય જ. અને એ ઉર્જા શાંત નથી. મને કાર પાછી વાળવાનું મન થાય છે," પાર્થ લગભગ વિનંતી કરી રહ્યો હતો.
"બસ કર, ડરપોક! હવે આપણે આવી ગયા છીએ. પાછા જવું એટલે તારી વાત સાચી માનવી. ચાલ, ફટાફટ પાછા આવી જઈશું."
જેમ જેમ તેઓ બીચની નજીક પહોંચ્યા, હવામાન બદલાવા લાગ્યું. દરિયા કિનારાની ઠંડી સામાન્ય હતી, પરંતુ અહીં એક વિચિત્ર ભારેપણું અને તીવ્ર દુર્ગંધ હતી, જે સડેલા માછલી કે કચરાની નહોતી, પણ કંઈક પ્રાચીન અને ધાર્મિક અગ્નિદાહ જેવી હતી, જેમાં લાકડા અને માંસ બળવાની ગંધ ભળી હોય. કિનારા પર પહોંચતા જ કારના એન્જિનનો અવાજ પણ અચાનક બદલાઈ ગયો હોય તેવું લાગ્યું.
સમય રાતના ૧૧:૩૦ નો થયો હતો. ચાંદની પણ જાણે ડરના માર્યા વાદળો પાછળ છુપાઈ ગઈ હતી. કિનારો હવે સંપૂર્ણપણે નિર્જન હતો. તેમની કાર કિનારાથી દૂર પાર્ક કરેલી હતી, અને તેઓ ટોર્ચના તીવ્ર અજવાળામાં કાળી રેતી પર ધીમે ધીમે ચાલી રહ્યા હતા. કાળી રેતી પગ નીચે પડતા પણ એક વિચિત્ર, સૂકાયેલા અવાજ સાથે દબાઈ રહી હતી.
"જોયું? અહીં ક્યાં કોઈ ભૂત છે? માત્ર દરિયાના મોજાંનો અવાજ છે," અમેયે કહ્યું. તેનું ગળું સૂકાઈ ગયું હતું.
અચાનક, પાર્થ થંભી ગયો. તેણે અમેયનો હાથ પકડીને તેને અટકાવ્યો."અમેય, ચૂપ થઈ જા! મેં કંઈક સાંભળ્યું. શાંતિથી સાંભળ."
અમેયે કાન સરવા કર્યા. દૂર, દરિયાના મોજાંના જોરદાર અવાજ વચ્ચે, તેમને એક ઝીણો ફુસફુસાટ સંભળાયો. તે જમીનની સપાટી પરથી ઊઠી રહ્યો હોય તેવું લાગ્યું. જાણે કોઈક બહુ ધીમા, કરુણ અવાજે બોલી રહ્યું હોય. તે અવાજ એકસાથે ઘણા લોકોનો હોય તેમ લાગ્યો, જેમાં રડવું અને પ્રાર્થના ભળી હોય.
"કોણ છે ત્યાં?" અમેયે બૂમ પાડી. તેના અવાજમાં હવે મજાક નહોતી, માત્ર ઉદ્વેગ હતો.
અવાજ અટકી ગયો. સંપૂર્ણ નીરવ શાંતિ છવાઈ ગઈ. માત્ર દરિયાનો અવાજ.
"ચલ પાછા જઈએ, હવે બહુ થયું," પાર્થે ગભરાઈને અમેયનો હાથ ખેંચ્યો.
એ જ ક્ષણે, અમેયે અનુભવ્યું કે તેના પગની ઘૂંટી પાસે કાળી રેતી જાણે જીવંત બની અને તેના પગને હળવેકથી પકડી રહી હોય. તે કોઈ ખડબચડો પથ્થર નહોતો; તે એક કોમળ, પણ મજબૂત પકડ હતી.
"કોઈક છે અહીં," અમેયના શ્વાસ ફુલાઈ ગયા. "જલ્દી નીકળીએ."
જેમ જેમ તેઓ પાછા ફરવા લાગ્યા, તેમને પગ ઉપાડવામાં ભારેપણું લાગવા માંડ્યું. કાળી રેતી જાણે તેમના પગને પકડી રહી હોય. જ્યારે તેઓ પાછા ફરવા લાગ્યા, ત્યારે તેમના બરાબર પાછળથી એક સ્પષ્ટ, પણ કરુણ અને ગુંજતો અવાજ આવ્યો:
"ક્યાં જાવ છો? હજી તો રાત શરૂ થઈ છે... તમે અહીંના નવા મહેમાન છો... અમને એકલા ન છોડો..." આ વખતે, અવાજ માત્ર ફુસફુસાટ નહોતો. તે સ્પષ્ટ હતો.
અમેયે ઝડપથી પાછળ ટોર્ચ ફેરવી. કોઈ નહોતું.
"દોડ, અમેય! દોડ!" પાર્થે ચીસ પાડી.
અમેયે પણ દોડવાનું શરૂ કર્યું, પણ દોડતી વખતે તેને લાગ્યું કે કોઈ તેને પાછળથી ખેંચી રહ્યું છે. તેને તેના ખભા પર અદ્રશ્ય હાથનો મજબૂત પકડ અનુભવાયો.
"મને છોડ! મને છોડ!" અમેયે દર્દથી ચીસ પાડી.
પાર્થ પાછળ વળીને જોયું તો અમેય રેતીમાં લથડીયો ખાઈ રહ્યો હતો અને પાછળની તરફ ખેંચાઈ રહ્યો હતો. અમેયની આસપાસની હવા જાણે અચાનક ગરમ અને ભારે થઈ ગઈ હતી, અને રેતીમાંથી હળવો ધુમાડો નીકળતો હોય તેમ લાગ્યું.
અમેયે આંખો બંધ કરી દીધી. તે ક્ષણે, તેણે પોતાની આંખોની અંદર એક ભયાનક દ્રશ્ય જોયું: તે માત્ર બાળકના શરીર, સ્ત્રીના વિલાપ અને આધેડ પુરુષોના લાચાર ચહેરા જોઈ શકતો હતો. તે ચહેરા તેની તરફ જોઈને નિરાશામાં હાસ્ય કરી રહ્યા હતા. તેને લાગ્યું કે તેના મગજ પર હજારો લોકોની પીડાનો ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
"પાર્થ, મને મદદ કર! મને કોઈ ખેંચી રહ્યું છે! જલ્દી!" અમેયે તરફડિયાં મારતા કહ્યું.
પાર્થ, પોતાના ડરને કાબૂમાં લઈને અમેય તરફ પાછો ફર્યો અને તેને જોરથી ખેંચ્યો. એક પળ માટે, પાર્થને અમેયના હાથને પકડતાની સાથે જ એક બરફ જેવો તીવ્ર ઠંડો સ્પર્શ અનુભવાયો.
એ જ ક્ષણે, કિનારા પર ઊભેલા કૂતરાઓનું એક ટોળું પાગલની જેમ જોર જોરથી રડવા અને ભસવા લાગ્યું. અદ્રશ્ય શક્તિએ અમેયને જોરથી ધક્કો માર્યો, અને તે જમીન પર પટકાયો. જ્યારે પાર્થે તેની મદદ કરી, ત્યારે અમેયના ખભા પર લોહી જેવો ઘેરો લાલ રંગના બે ઊંડા આંગળીઓના નિશાન દેખાઈ આવ્યા.
ગભરાયેલા બંને મિત્રો પોતાની તમામ તાકાતથી કાર તરફ ભાગ્યા. કાર ચાલુ કરીને તેઓએ ડુમ્મસ બીચનો વિસ્તાર ક્ષણાર્ધમાં છોડી દીધો. તેમને લાગતું હતું કે કાળી રેતી હજી પણ તેમની કારના ટાયરને ખેંચી રહી છે. જ્યારે તેઓ સુરત શહેરની લાઇટમાં પહોંચ્યા, ત્યારે પાર્થે કાર રોકી. અમેય હાંફી રહ્યો હતો, તેના શ્વાસ ભારે હતા.
"તે... તે શું હતું, પાર્થ? તે પવન નહોતો... મેં અનુભવ્યું... મેં તે ચીસો જોઈ. આપણી આંખોએ જે જોયું, તે તર્ક કેવી રીતે સમજાવશે?" અમેયે ગભરાયેલા અવાજે કહ્યું. તેના ચહેરા પરનો ઘમંડ કાયમ માટે અદૃશ્ય થઈ ગયો હતો.
"અહીંની કાળી રેતીમાં માત્ર રેતી નથી, અમેય. અહીં એવા આત્માઓ છે જેઓ શાંતિ ઈચ્છતા નથી. તેઓ માણસના ડર અને કુતૂહલને પોતાનો શિકાર બનાવે છે ,તેઓ ઇચ્છે છે કે કોઈ નવું તેમની પીડામાં ભાગીદાર બને."પાર્થે તેને કહ્યું .
ડુમસમાંથી પાછા આવ્યા પછી, મિત્રોનો ડર શહેરની લાઇટમાં પણ ઓછો ન થયો. અમેયના ખભા પરના લાલ નિશાન ત્રીજા દિવસે પણ ઘેરા હતા, જાણે તે માત્ર ઈજા નહીં, પણ કોઈ કાયમી પકડ નું પ્રતીક હોય. અમેયને ઘરમાં એકલતા અનુભવવાનું મુશ્કેલ લાગતું હતું. તેને સતત લાગતું કે તેના રૂમમાં પણ એ જ પ્રાચીન અગ્નિદાહની ગંધ આવી રહી છે, જે તેણે બીચ પર અનુભવી હતી.
એક રાત્રે, અમેયે જોયું કે તેના ઘરમાં દીવાલ પર કાળી રેતીના ઝીણા કણ ચોંટી ગયા હતા. આ કણો દરરોજ સવારે સાફ કરવા છતાં પાછા આવી જતા હતા.અમેયે તેની તરફ જોયું. હવે તર્કની કોઈ જગ્યા નહોતી. જે શક્તિઓએ તેમને બીચ પર ખેંચ્યા હતા, તે શક્તિઓ તેમનો પીછો છોડી રહી નહોતી.
પાર્થ પણ શાંત નહોતો. તે જાગતો હતો અને તેને લાગતું હતું કે દરિયાના મોજાંનો અવાજ તેના કાનમાં સતત ગુંજી રહ્યો છે. તે અમેયને મળવા આવ્યો, તેના હાથમાં રુદ્રાક્ષની માળા હતી.
"અમેય, મારો ફોન... મારો ફોન ગઈકાલે રાત્રે આપોઆપ ચાલુ થઈ ગયો હતો," પાર્થે ગભરાઈને કહ્યું. "તેમાં ડુમ્મસ બીચ પર લીધેલા બધા ચિત્રો ડિલીટ થઈ ગયા હતા, પણ એક નવી ઓડિયો ફાઈલ બની હતી. મેં સાંભળી... તેમાં માત્ર ધોધમાર અવાજ છે, પણ અંતમાં એક ઝીણો ફુસફુસાટ છે. એ જ અવાજ જે આપણે સાંભળ્યો હતો."
અમેયે તેની તરફ જોયું. હવે તર્કની કોઈ જગ્યા નહોતી. જે શક્તિઓએ તેમને બીચ પર ખેંચ્યા હતા, તે શક્તિઓ તેમનો પીછો છોડી રહી નહોતી. એક અઠવાડિયા પછી, અમેય તેના રૂમમાં એકલો હતો. તે છત તરફ જોઈ રહ્યો હતો, અચાનક તેને તેના ખભા પર ફરી તે બરફ જેવો ઠંડો સ્પર્શ અનુભવાયો. આ વખતે સ્પર્શ વધુ મજબૂત હતો, જાણે અસ્થિભંગ કરી નાખશે. ડરી ગયેલા અમેયે ઝડપથી તેના ખભા તરફ જોયું. ત્યાં કોઈ નહોતું. પણ જ્યાં નિશાન હતા, ત્યાં કાળી રેતીના કણો ગોળાકાર આકારમાં જમા થયા હતા, અને તે રેતીમાંથી એક ઝીણો, પીડાદાયક અવાજ આવી રહ્યો હતો. એ અવાજ સ્પષ્ટ નહોતો, પણ અમેય હવે શબ્દો પારખી શકતો હતો. તે આત્મા કહી રહી હતી:
"તું પાછો આવીશ, મારા મહેમાન. અમે તારી રાહ જોઈશું. તું અમારી પીડાનો ભાગ છે." અમેયે તેની આંખો બંધ કરી દીધી, અને તેને દૂરથી આવતા દરિયાના મોજાંનો અવાજ નહીં, પણ લાચાર બાળકોની હાસ્ય સંભળાઈ, જે તેને ડુમ્મસ પર પાછા બોલાવી રહી હતી.
આજે પણ, સુરતનો ડુમ્મસ બીચ સૂર્યાસ્ત પછી ખાલી થઈ જાય છે. સ્થાનિકો કહે છે કે રાત્રે ૧૦ વાગ્યા પછી દરિયામાંથી આવતા મોજાંનો અવાજ માત્ર પાણીનો નથી હોતો, પણ તે કાળચક્રમાં ફસાયેલી અધૂરી આત્માઓની કરુણ ચીસો હોય છે, જેઓ કોઈક નવું સાહસિક શોધે છે, જેને પોતાના લોકમાં ખેંચી શકાય. અને જો તમે ક્યારેય રાત્રે ડુમ્મસ પર જાવ, તો ભૂલથી પણ પાછળ વળીને ન જોતા... કદાચ, તમારો હાથ હજી પણ કોઈકની પકડમાં હશે, જે તમને ધીમે ધીમે પાછા ખેંચી રહી હશે.
( આ વાર્તા માત્ર એક કાલ્પનિક છે )