કિશનનો પ્રશ્ન સ્મશાનની ભયાનક શાંતિમાં ગુંજ્યો. ધૂણી પાસે બેઠેલા અઘોરીએ તરત કોઈ જવાબ ન આપ્યો. તેણે તેની ચિલમનો એક લાંબો કશ ખેંચ્યો અને ધુમાડો હવામાં છોડ્યો. તેની લાલચોળ આંખો કિશનના કેમેરા અને માઈક્રોફોન પર સ્થિર થઈ.
"પત્રકાર..." કપાલ-ભૈરવનો અવાજ કોઈ પ્રાચીન ગુફામાંથી આવતા પથ્થરોના ઘર્ષણ જેવો ભારે હતો. "તું અહીં સત્ય શોધવા આવ્યો છે કે તારા અહંકારને પોષવા?"
કિશને પોતાનો આત્મવિશ્વાસ એકઠો કર્યો. "હું એ જાણવા આવ્યો છું કે તમે લોકો કેવી રીતે ભોળા લોકોને છેતરો છો. મારી બહેન બીમાર છે, અને મારા પરિવારે તમારા જેવા જ એક માણસને પચાસ હજાર રૂપિયા આપ્યા છે. શું તમે મને સમજાવી શકશો કે રાખ અને હાડકાંમાં કયું વિજ્ઞાન છુપાયેલું છે?"
કપાલ-ભૈરવ અચાનક ખડખડાટ હસી પડ્યો. તે હાસ્ય એટલું ભયાનક હતું કે કિશનના હાથમાં રહેલો કેમેરો સહેજ ધ્રૂજી ગયો. "વિજ્ઞાન? તારું વિજ્ઞાન હજુ ગર્ભમાં છે, છોકરા! તું જે પચાસ હજારની વાત કરે છે, તે લોભ છે, અઘોર નહીં. અઘોર એટલે જેની પાસે કોઈ 'ઘોર' (ભય) નથી."
અચાનક, કપાલ-ભૈરવ ઊભો થયો. તેની કાયા વિશાળ લાગતી હતી અને તેના શરીર પરની ભસ્મ હવામાં ઉડવા લાગી. તેની લાલ આંખોમાં કંઈક અજીબ જ રક્ત હતું. કૃરતા તેના આખા ચહેરા ઉપર દેખાતી હતી અગ્નિ ની જ્વાળાની જેમ તેનો ગુસ્સો બળી રહ્યો હતો.તે કિશનની એકદમ નજીક આવ્યો અને સીધો જ કિશનના ચહેરા તરફ ધસ્યું. તેની આ અજીબ લાલ અઘોર આંખો કિશન ને ખૂબ જ ડરાવી રહી હતી, કિશન પાછળ હટવા માંગતો હતો, પણ તેના પગ જાણે જમીન સાથે જકડાઈ ગયા હતા. તેને એવું લાગતું હતું કે જમીનમાંથી કોઈ અદ્રશ્ય શક્તિ એ તેને પકડીને રાખ્યો છે. હવામાં ખૂબ જ ઠંડી શાંતિ હતી.
"તારી બહેન મૃણાલી....." અઘોરીના આ શબ્દો સાંભળતા જ કિશનના હોશ ઉડી ગયા. તેણે હજુ સુધી મૃણાલીનું નામ આપ્યું નહોતું. "તેને કોઈ બીમારી નથી, કિશન. તેને 'સ્વ-વિનાશ'નો રોગ છે. તે જે જોઈ રહી છે, તે તું જોઈ શકતો નથી, કારણ કે તારી આંખો પર તર્ક અને વિજ્ઞાનના ચશ્મા છે."
કિશનનો ગુસ્સો હવે ડરમાં ફેરવાઈ રહ્યો હતો. "તમે... તમને મારી બહેનનું નામ કેવી રીતે ખબર?"
"કારણ કે ઊર્જા ક્યારેય ખોટું બોલતી નથી," કપાલ-ભૈરવ શાંત થયો અને ફરી પોતાની જગ્યાએ બેસી ગયો. તેનો ક્રોધ હવે શાંતિમાં ફેરવાઈ ગયો હતો. "તું જેને જાદુ-ટોણા કહે છે, તે ખરેખર માનવ મનના અંધકાર ખૂણાઓનું વિજ્ઞાન છે. અમે અઘોરીઓ એ જ કરીએ છીએ જે એક સર્જન કરે છે – અમે સડેલા ભાગને કાપી નાખીએ છીએ, પણ અમે શરીરને નહીં, આત્માના ડરને કાપીએ છીએ."
કિશન મૌન થઈ ગયો. તેણે પોતાનો રેકોર્ડર ચાલુ રાખ્યો હતો, પણ હવે તેની પાસે પૂછવા માટે કોઈ આક્રમક સવાલ નહોતો. કપાલ-ભૈરવે તેની ધૂણીમાંથી થોડી રાખ લીધી અને હવામાં ફેંકી.
"બેસ અહીં," અઘોરીએ આદેશ આપ્યો. "જો તારામાં સત્ય સાંભળવાની હિંમત હોય, તો હું તને બતાવીશ કે વિજ્ઞાન જ્યાં પૂરું થાય છે, ત્યાંથી અઘોરની સીમા શરૂ થાય છે. હું તને કહીશ કે હું આ માર્ગ પર કેમ આવ્યો અને આ રાખમાં કઈ કઈ યાદો દટાયેલી છે."
કિશન સ્મશાનની એ ભીની જમીન પર બેસી ગયો. આસપાસ સળગતી ચિતાઓનો પ્રકાશ કપાલ-ભૈરવના ચહેરા પર વિચિત્ર પડછાયાઓ પાડતો હતો. એક પત્રકારની ડાયરીમાં આજે ઇતિહાસ લખાવાનો હતો, જેનો કોઈ પુરાવો લેબોરેટરીમાં મળી શકે તેમ નહોતો.
"શરૂ કરો," કિશનનો અવાજ ધીમો પણ મક્કમ હતો.
કપાલ-ભૈરવે પોતાની આંખો બંધ કરી અને વર્ષો જૂની એ ગાથા શરૂ કરી, જે કિશનના જીવનનો સૌથી મોટો પર્દાફાશ બનવાની હતી.
