The Download Link has been successfully sent to your Mobile Number. Please Download the App.
Continue log in with
By clicking Log In, you agree to Matrubharti "Terms of Use" and "Privacy Policy"
Verification
Download App
Get a link to download app
ઘાતક શસ્ત્ર ક્લસ્ટર બોમ્બ 💣 રશિયા-અમેરિકાના ચાલીસેક વર્ષ લાંબા ઠંડા વિગ્રહ દરમ્યાન પરમાણુ બોમ્બ વડે ત્રીજું વિશ્વયુદ્ધ તો સદ્ભાગ્યે ખેલાયું નહિ, પણ બીજી તરફ દુર્ભાગ્યે અમુક પરંપરાગત શસ્ત્રોએ એવા બોમ્બની ખોટ સાલવા દીધી નથી. એક શસ્ત્ર રશિયાના મિખાઇલ ક્લોમ્નિકોવે બનાવેલી AK-47 રાયફલ છે, જેના વડે કેટલા લાખ સૈનિકોનો અને નાગરિકોનો ભોગ લેવાયો તેનો હિસાબ નથી. બીજા શસ્ત્ર તરીકે બુલેટોની ઝડી વરસાવતી મશીન ગનને ગણાવી શકાય તેમ છે. ત્રીજું શસ્ત્ર પોતાના ભાથામાં રહેલાં લગભગ બે મીટર લાંબાં કુલ ૪૦ રોકેટો વારાફરતી છોડી ૧૪ કિલોમીટર છેટે ૬૦૦ મીટર બાય ૪૦૦ મીટરના રણમેદાનમાં સૈનિકોનો ખુરદો કાઢી નાખતું મલ્ટિ-બેરલ રોકેટ લોન્ચર છે. અહીં વાત ચોથા શસ્ત્ર અંગે છે, જેને ક્લસ્ટર બોમ્બ કહે છે. બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમ્યાન જર્મનીએ પ્રથમવાર બનાવેલા આવા બોમ્બની વર્તમાન આવૃત્તિ બેહદ સંહારક છે. સાઇઝમાં દોઢેક મીટરnજેટલો લાંબો તથા અડધા-પોણા મીટર વ્યાસનો બોમ્બ સિંગલ બોમ્બ નહિ, પણ લગભગ ૨૦૦ નાના બોમ્બ bomblets ભરેલો નળાકાર છે. સુપરસોનિક વેગે ધસી જતું લડાયક પ્લેન ક્લસ્ટર બોમ્બને મુક્ત કરે એટલે તે શસ્ત્ર પ્લેન દ્વારા પ્રાપ્ત થયેલા વેગમાનના જોરે તેમજ પાંખિયાં દ્વારા મળતી લિફ્ટ થકી મહત્તમ ૧૫ કિલોમીટર સુધીનું અંતર કાપી નાખે છે. અંતે તેનું આવરણ બે ફાડિયાંમાં છૂટું પડે છે અને બસ્સો જેટલા નાના બોમ્બ આપોઆપ બહાર વેરાય છે. મોતની વર્ષા એકરોના વિસ્તારમાં થાય એટલું જ નહિ, પણ દરેક bombletનો વિસ્ફોટ ૨૫ મીટરની ત્રિજ્યામાં વિનાશ ફેલાવી દે. વિનાશનું કુલ ક્ષેત્ર એટલું મોટું હોય કે સૈનિકો ભેગા કેટલાક નાગરિકો પણ વિના દોષે મોતના સપાટામાં આવ્યા વગર રહે નહિ. કેટલાક બોમ્બ ફૂટ્યા વગરના રહી જાય, એટલે વર્ષો બાદ પણ તેઓ અડફેટે ચડતા નિર્દોષોનો ભોગ લે. વિયેતનામ યુદ્ધ વખતે ૧૯૬૫-૭૫ દરમ્યાન અમેરિકાએ લાખો ટન ક્લસ્ટર બોમ્બ ફેંકેલા, જેમના અકબંધ રહી ગયેલા bomblets આજે પણ વર્ષે ૨૫૦-n૩૦૦ જણાનો ભોગ લે છે. બ્રિટન-અમેરિકાએ ૧૯૯૯માં કોસોવોના યુદ્ધ વખતે જે ૧,૪૦૦ ક્લસ્ટર બોમ્બ વાપર્યા તેમના ‘નિષ્ક્રિય’ સાબિત થયેલા નાના વિસ્ફોટકોએ કોસોવો વિગ્રહ પૂરો થયાના બીજા વર્ષે ૧૦૦ કરતાં વધુ નાગરિકોને ડેથ વોરન્ટ બજાવ્યું અને ગોઝારા પ્રસંગો હજી બનતા રહે છે. ઇઝરાયેલે ૨૦૦૬માં લબનાન પર આશરે ૪૦ લાખ નાના બોમ્બ ઝીંક્યા, જેના પગલે યુદ્ધવિરામ થયાના પ્રથમ મહિને રોજના ૩-૪ જણાનો ભોગ લેવાતો રહ્યો. શસ્ત્ર તરીકે ક્લસ્ટર બોમ્બને ને ભયાનક બનાવતી હકીકત એ કે દુશ્મન સૈનિકો ભેગા તે બેકસૂર નાગરિકોનો ખુવાર કર્યા વગર રહેતો નથી. વિયેતનામ જેવા અમુક વિગ્રહોમાં તો વધુ સંહાર નાગરિકોનો થયો છે. આ યમદૂત શસ્ત્ર બનાવવા પર, રાખવા પર અને વાપરવા પર અંકુશ મૂકતી આંતરરાષ્ટ્રીય સંધિનો મુસદ્દો મે ૩૦, ૨૦૦૮ના રોજ ઘડી કાઢવામાં આવ્યા પછી ૧૧૧ દેશોએ તે સમજૂતી પર સહી આપી. ઇઝરાયેલ, અમેરિકા, ચીન, રશિયા તથા ભારત જેવા બાકીના દેશોએ હસ્તાક્ષર ન કર્યા. (ભારત મોટા પાયે ક્લસ્ટર બોમ્બનું પ્રોડક્શન કરે છે). અમેરિકાના નેતૃત્વ હેઠળ આવા દેશોએ તાજેત૨માં નવેમ્બર, ૨૦૧૧ દરમ્યાન સંધિમાં કેટલીક છૂટછાટો સાથેનો નવો મુસદો તૈયાર કર્યો, પણ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંસ્થાએ તેને નકારી કાઢ્યો. હવે સહી કરનાર અને સહી ટાળનાર દેશો વચ્ચે યુનોના મંચ પર ગજગ્રાહ શરૂ થયો છે. ઉગ્ર દલીલબાજી ચાલી રહી છે અને માનવ અધિકારોનું પંચ ક્લસ્ટર બોમ્બ પર સમૂળગા પ્રતિબંધ માટે ઝુંબેશ ચલાવી રહ્યું છે. https://www.facebook.com/share/p/1CuvEx5Jgp/
Copyright © 2025, Matrubharti Technologies Pvt. Ltd. All Rights Reserved.
Please enable javascript on your browser
