“સાંજ પડતી નથી, એ તો અંદરથી ઓગળી જાય છે.” 'અંજાણાં અંતરના કાંટા' ઘરનું દરવાજું આજે પણ અધખુલ્લું હતું... પવનની એક નરમ ઠંડક તેના પર હળવી ટક્કર મારી રહી હતી. અંદર દીવાલો શ્વાસ લેતી હતી, જાણે તેઓ પણ ઘણા વર્ષોથી કોઇની રાહ જોઈ રહી હતી. દક્ષા, દવાખાનાની ખાલી બોટલ જેવી થઇ ગઈ હતી – બહારથી આખી, પણ અંદરથી શૂન્ય. તેણી રોજ સવારે નવ વાગે ઓરડા બહાર નીકળી હતી, પાંજરા જેવો અંધકાર તેના ચહેરા પર લટકતો રહ્યો હતો. ક્યારેય કોઈના માટે એ મસ્તક ઊંચું ન કરતી, કેવળ ઘડીયાળની ટીક ટીકની સામે જીવતી રહી હતી. પુષ્ટિ – તેના જીવનનું એકમાત્ર જીવંત અક્ષર. તે પણ હવે દક્ષા માટે અજાણી ભાષા બની ગઈ હતી. "મમ્મી… તમને કંઇ લાગતું નથી હવે?" પુષ્ટિનો અવાજ ઓરડા ઉપરથી ધીમે ધીમે પડ્યો હતો. દક્ષા પલકભીનાં આંખોથી જોવા લાગી – ત્યાં દિવાલ ઉપર એક ઘડિયાળ લટકી રહી હતી. તેના કાચ ઉપર ધૂળ જેવી પસ્તાઈ છવાઈ ગઈ હતી. "લાગતું તો ઘણું છે પુષ્ટિ… પણ હવે લાગણી પ્રગટ કરવી હિંમત ના રહી."
અંધારું હતું… પણ તું પણ નહોતું - 1
ભાગ 1: મૌનની માંદગી“સાંજ પડતી નથી, એ તો અંદરથી ઓગળી જાય છે.”'અંજાણાં અંતરના કાંટા'ઘરનું દરવાજું આજે પણ અધખુલ્લું હતું... એક નરમ ઠંડક તેના પર હળવી ટક્કર મારી રહી હતી. અંદર દીવાલો શ્વાસ લેતી હતી, જાણે તેઓ પણ ઘણા વર્ષોથી કોઇની રાહ જોઈ રહી હતી.દક્ષા, દવાખાનાની ખાલી બોટલ જેવી થઇ ગઈ હતી – બહારથી આખી, પણ અંદરથી શૂન્ય.તેણી રોજ સવારે નવ વાગે ઓરડા બહાર નીકળી હતી, પાંજરા જેવો અંધકાર તેના ચહેરા પર લટકતો રહ્યો હતો. ક્યારેય કોઈના માટે એ મસ્તક ઊંચું ન કરતી, કેવળ ઘડીયાળની ટીક ટીકની સામે જીવતી રહી હતી.પુષ્ટિ – તેના જીવનનું એકમાત્ર જીવંત અક્ષર. તે પણ હવે ...Read More
અંધારું હતું… પણ તું પણ નહોતું - 2
ભાગ 2. "જળમાં ઝબુકતી છબી"(અર્થ: પાણીમાં અસ્થિર પડતી પ્રતિબિંબ — જે જ્યાં શાંત લાગે ત્યાંથી હચમચાવા લાગે…)“શાંત પાણીમાં પડેલો હતી. ઘરમાં શાંતિ હતી, પણ દક્ષાના અંદર કલરવ. પૂરા અઠવાડિયા પછી એણે ફરી નદીના કિનારે જવાનું નક્કી કર્યું. એ જ નદી, જ્યાં દક્ષાએ એક દિવસ પોતાનું બધું સંભળાવી દીધું હતું – એક “અજય” નામના પુરુષને.એ દિવસ પછી દક્ષા પોતે કદી પણ પૂરી નહોતી રહી.પુષ્ટિ હવે મોટી થઈ ગઈ હતી – માત્ર ઉંમરથી નહિ, સમજથી પણ. પણ દક્ષાએ એના જીવનનો સૌથી મોટો અધ્યાય — અજય — કદી ખુલ્લો નહોતો રાખ્યો. “અજાણ્યા નામ પર લખેલું પત્ર”પુષ્ટિએ દક્ષાના લેટરબોક્સમાં એક ભૂરો કાગળ જોયો. ...Read More
અંધારું હતું… પણ તું પણ નહોતું - 3
ભાગ 3. "છાંયામાં સળગતી દિવાળીઓ"⬇️(અર્થ: જ્યારે અજવાળાંની તરસ હોય, પણ એ છાંયાની અંદર સળગે – શાંતિથી નહિ, પીડાથી) "દિવાળી પણ દીવો શી માટે?""મમ્મી, ઘરમાં દિવાળીનું ઝળહળાટ છે… પણ તમારા ચહેરા પર શાંતિ કેમ નથી?"પુષ્ટિએ પાંજરા જેવી નજરથી પૂછ્યું. એ વખતે ઘરમાં રંગોળી, લાઇટ્સ અને મીઠાઈઓનો માહોલ હતો… પણ દક્ષાનું હ્રદય? જાણે કોઈ મૂકી ગયેલું દિવો, જે જીવી રહ્યું છે ફક્ત બીજાને પ્રકાશ આપવા.દક્ષાએ મૌનમાં પગલા ઉઘાડ્યા. દીકરી હવે એની લાગણીઓને વાંચતી હતી – તે ચૂપપણું પણ હવે છૂપતું નહોતું. "મિહિર – અજાણી ઊંઘમાં આવ્યો મહેમાન"પુષ્ટિ આજે યુનિવર્સિટીના લિટરેચર ડિપાર્ટમેન્ટમાં એક સેમિનારમાં ગઈ હતી. ત્યાં એક સ્પીકર આવ્યો હતો – ...Read More
અંધારું હતું… પણ તું પણ નહોતું - 4
"અનુભવના અંગત રંગ"⬇️(જેમાં આત્માને સમજતા સંબંધો રંગ મેળવે છે) "એકલુંપણું જે સખા બની ગયું"પુષ્ટિ હવે ૧૬ વર્ષની થતી આવી હવે જીવનમાં આગળ વધી રહી હતી, એમ છતાં પુષ્ટિના મનમાં એક અજાણું શૂન્ય ઊગતું જતું હતું.એ શૂન્ય દક્ષાની તકલીફ નહોતી, પણ એ શૂન્ય એટલે પોતાનું પોતે પોતે જ ન સમજી શકવું.એક રાત્રે દક્ષાએ પુષ્ટિને ઊંઘતી જોઈને એની ડાયરી વાંચી:> "મમ્મી ખુશ છે, મિહિર અંકલ ખુશ છે… પણ શું ખુશી એ છે જ્યાં હું ન હોઉં?હું ક્યાં ઊભી છું એમના વતનમાં?હું કઈ ભાષા છું એમના સંબંધની?"દક્ષાને લાગ્યું, જેમ એ જ માવજત એક સમય પુષ્ટિ માટે રહી હતી, હવે પુષ્ટિને એની જ ...Read More
અંધારું હતું… પણ તું પણ નહોતું - 5
ભાગ 5. “પ્રેમનું નામ મુક્તિ હતું”⬇️"પ્રેમનું નામ મુક્તિ હતું" એ કહે છે કે પ્રેમ એ બંધન નથી, પણ ઊર્મિ – જ્યાં કોઈએ કોઈને પકડી ન રાખવું પડે. જ્યાં એકબીજાને ગુમાવવાનું નહીં, પણ મળવાનું શાંતિભર્યું સ્વરૂપ હોય. જ્યાં સંબંધ સ્વતંત્રતા આપે છે, ન કે બંધન. "અપરિચિત સ્વપ્નોની દેહરેખા"દક્ષા હવે પોતાનાં વિચારોને શબ્દોમાં મૂકી રહી હતી. એના પુસ્તકનું નામ હતું: "અંતરની અજવાસ." પણ એ વિચારતી રહી, શું તે πραγματικά મુક્ત હતી?એક દિવસ, પૂરા શહેરમાં વરસાદ વરસતો હતો. જાણે આકાશ પણ દક્ષાના આંતરદ્વંદ્વોને બહાર ઢોળી રહ્યો હોય. એ બાલ્કનીમાં ઉભી રહીને ભીની છાતી સાથે પોતાને પૂછે છે –"શું પ્રેમ માત્ર હાજરી છે? ...Read More
અંધારું હતું… પણ તું પણ નહોતું - 6
ભાગ 6. શ્વાસમાં વસેલું નામ⬇️"શ્વાસમાં વસેલું નામ" એ સંકેત આપે છે કે કોઈ એક વ્યક્તિ એવું જીવનનો ભાગ બની છે કે તેનું નામ બોલવું પણ ન પડે — કારણ કે એ શ્વાસની જેમ દિન-પ્રતિદિન, પળ-પળમાં જીવાય છે. એ નામ હવે ઔપચારિક ઓળખ નથી, એ તો એક અદૃશ્ય સ્નેહસૂત્ર છે. "જ્યાં શબ્દો પણ શરમાય જાય"જેમજ વૃક્ષ પોતાની ડાળીઓમાંથી પાંખીઓની વાણીઓને સ્વીકારી લે છે, તેમ દક્ષા હવે પોતાનું દિલ ખુલ્લું રાખતી હતી — કોઈ વિસર્જન વગર, કોઈ અપેક્ષા વગર.સાંજની શીતળ પવનની સાથે એએ પોતાના નવા પુસ્તકના ટાઈટલ વિશે વિચાર્યું: "પ્રેમ, તું બોલ ન પડતો, પણ તું હતો... મારા દરેક શ્વાસમાં."પુષ્ટિ silently ...Read More
અંધારું હતું… પણ તું પણ નહોતું - 7
ભાગ 7. ભીતર બળતું હોય ત્યારે બહાર શાંતિ હોય છે⬇️આ આંતરિક તોફાન અને બાહ્ય શાંતિ વચ્ચેના વિસંગતિભર્યા તાણને વ્યક્ત છે — જે પુષ્ટિ, દક્ષા અને રેહાનના જીવનના નવા પરિચ્છેદ માટે ખૂબ યોગ્ય છે. "શાંતિ એ સાહસ છે"સાંજના છાંયાવાદળે ઘેરાયેલા દક્ષાના ઘરમાં એક ઊંડી શાંતિ પથરાઈ હતી. આજે ઘરમાં કોઈ ઉછળતા અવાજો નહોતા, ન બાળકના પગલાં, ન પુષ્ટિના સંગીતના સ્વર. દક્ષાના ચહેરા પર શાંતિ હતી, પણ આંખોમાં એક એવો હલકાસો તાપ હતો જે એને દિવસે-દિવસે અંદરથી ખોખલી કરી રહ્યો હતો.એણે પોતાની જૂની ડાયરી ખોલી, એક પાનું વાંચ્યું:"શબ્દો ન હતા, પણ તું હતો. તું ન હતો, પણ તારો ગુણ શબ્દોથી ઊંચો ...Read More
અંધારું હતું… પણ તું પણ નહોતું - 8
ભાગ 8. જેમ વેદનાને પણ ક્યારેક વિસ્મૃતિ જ હોય છે અર્થ:જે દુઃખ એ વખતે સહન કરવું પડ્યું હોય, એ ભૂલી જવાય છે — પણ એ વિસ્મૃતિના પડછાયાંમાં હજુ પણ એ વેદનાની ઊંડાઈ જીવંત રહે છે. એ અભ્યાસ નથી, એ પણ એક પ્રકારનું સાહિત્ય છે — આંતરિક સાહિત્ય. "ભૂલો જે ભૂલાય નહીં"દક્ષાએ એક આખી રાત્રે પોતાની જૂની ચોપડી ખોલી હતી. એ ચોપડી એના જીવનની એ પળોથી ભરી હતી, જેવાં પળો કોઈને કહેલી પણ ન હતી. એ પાનાં સૂકી ગયેલી લાગણીઓના સંદેશાઓ હતા. કોઈનું નામ નહિ, પણ દરેક વાક્ય એક ચહેરાની યાદ ઊભી કરે એવું.પહેલું પાનું એવું હતું: "મારી અંદર જે ...Read More