अनकहीशी ती गोष्ट
गावाच्या त्या टोकाला, जिथे एक जुनं पिंपळाचं झाड वाकून जणू काळाच्या कुठल्यातरी गूढ गोष्टीचं रक्षण करत होतं, तिथं बसलेली होती राधा — शांत, एकटी, आणि आतून हळूहळू विखुरलेली.
तिच्या हातात एक पिवळसर पडलेलं लिफाफं होतं. त्यावर ना पत्ता, ना नाव. शाईचे शब्द काळाच्या अश्रूंमध्ये विरघळले होते. तिचे डोळे सतत त्या लिफाफ्यावर रोखलेले, जणू काही त्यातून एक हरवलेली ओळकीची भावना पुन्हा जिवंत होईल अशी आशा.
"प्रेम म्हणजे काय?" — तिनं डोळे आकाशाकडे उचलले आणि न बोलता विचारलं. आभाळ गूढ होतं, आणि वाऱ्यातून झाडांची पानं कुजबुजत होती — "प्रेम म्हणजे जे शब्दांमधून नाही, तर मौनातून उमजतं."
अर्जुन, गावच्या शाळेचा शिक्षक, दररोज सकाळी आणि संध्याकाळी तिथं राधाला पाहायचा. त्याच्या डोळ्यांत एक अबोल ओळख होती, आणि हृदयात न बोललेलं प्रेम. त्यांचं प्रेम कधी बोललं गेलं नाही, पण ते होतं — त्या झाडाच्या सावलीसारखं, सतत सोबत पण स्पर्श न करणारे.
शाळेची घंटा वाजायची, आणि अर्जुन दूरून तिला पाहायचा. कधी नजरेतून, कधी सुस्काऱ्यांतून, ते दोघं एकमेकांशी संवाद साधायचे. संपूर्ण गावाला त्यांचं हे मौन प्रेम माहीत होतं. पण गावात अशीच प्रेमकथा फक्त हळूच बोलली जायची — उघडपणे नाही.
एके दिवशी, पावसाच्या थेंबांनी भिजलेल्या एका संध्याकाळी, अर्जुननं अखेर एक चिट्ठी लिहिली:
---
_"राधा,
कळत नाही हे प्रेम आहे की आत्म्याचं जुनेजुनं बंधन.
पण रोज तुझा चेहरा न पाहिल्यास, दिवस अपूर्ण वाटतो.
तू हसतेस तेव्हा मला वाटतं, जणू माझं हरवलेलं बालपण परत मिळालं.
तुझं मौन इतकं खोल आहे की, त्यात माझ्या कविता विरघळतात.
मी तुझ्या सोबत नसताना जिथं तू बसतेस, तिथंच उभा राहतो.
तू कधीच काही बोललीस नाहीस, पण मी तुझ्या प्रत्येक नजरेत अर्थ शोधलाय.
जर तू कधी मला समजून घ्यावंस असं वाटलं,
तर मी नेहमी इथंच असेन — त्या पिंपळाच्या सावलीत.
– अर्जुन"_
---
पण तो कधी ते पत्र राधाला देऊ शकला नाही.
तो पत्र घेऊन गेला आणि पिंपळाच्या खोल मुळांजवळ जाऊन ते तिथं पुरलं — त्याच्या मनात एकच भावना होती, "जे प्रेम जमिनीखाली रुजतं, ते कधीही मरत नाही."
पण त्यानंतर, राधा पुन्हा त्या झाडाखाली कधीच आली नाही.
---
काही आठवडे गेले. काही ऋतू बदलले.
पिंपळाचं झाड तसंच उभं होतं — पण त्याच्या सावलीखाली आता फक्त आठवणी उरल्या होत्या. अर्जुन रोज यायचा, काही न बोलता, फक्त थांबायला.
राधाची अनुपस्थिती आता वाऱ्यात मिसळलेली होती.
कधीकधी वारा थोडासा जास्त हलकेच झाडं हलवायचा, आणि अर्जुनला वाटायचं — "कदाचित ती इथेच आहे."
एक वर्ष उलटलं.
आणि एक दिवस, त्या झाडाखाली आली एक तरुणी — राधाची धाकटी बहीण. तिच्या हातात होती एक जुन्या कव्हरची डायरी.
"ही तुझ्यासाठी आहे," ती म्हणाली, डोळे थोडेसे ओलसर करत.
डायरीचं शेवटचं पान हळूहळू उघडलं…
---
"अर्जुन,
तू कधी काही बोललास नाहीस,
पण मी तुझं मौन ऐकलं — त्या प्रत्येक दिवसात.
तुझ्या नजरेत, तुझ्या थांबण्यात, तुझ्या न श्वासांमध्ये मी अर्थ शोधले.
जर हे आयुष्य परत मिळालं,
तर मी फक्त तुझं मौन पाहायचं नाही —
तर तुला स्पष्ट शब्दात ऐकायचं आहे.
कारण प्रेम फक्त सहन करणं नाही —
कधीकधी प्रेमाचं उच्चारणही हवं असतं.
शब्द नसतील, तरी प्रेम असतं.
पण शब्द असले,
तर आत्मा थेट भिडतो."
---
राधा आता नव्हती. तिची गोष्ट त्या पिंपळाच्या सावलीखाली मिटली होती. पण तिचं प्रेम? ते अजून जिवंत होतं — वाऱ्याच्या स्पर्शात, अर्जुनच्या नजरेत, आणि त्या झाडाच्या मुळांमध्ये.
आज अर्जुन वृद्ध झाला आहे. त्याचे केस पांढरे झाले, चालणं थोडंसं मंदावलं — पण दररोज संध्याकाळी तो तिथंच येतो.
हातात एक चिट्ठी असते — जी कधी दिली जाणार नाही.
---
प्रेम म्हणजे काय?
प्रेम म्हणजे मिळणं नव्हे.
ते संगती नव्हे, ते स्पर्श नव्हे.
प्रेम म्हणजे थांबणं — न बोलता, वाट पाहत.
प्रेम म्हणजे "अनकहीशी ती गोष्ट" — जी शब्दांशिवाय पूर्ण असते.
प्रेम म्हणजे —
जसं पिंपळाच्या खोल मुळा —
जे दिसत नाही, पण संपूर्ण झाड जगवतात.
---
समाप्त
("कधी कधी मौन अधिक स्पष्ट बोलतो. आणि प्रेम, जेव्हा व्यक्त न करता जगलं जातं — ते अधिक अमर असतं.")
