विषालचा आवाज – एक शांत संघर्ष
१. सकाळचा शिफारस
मुंबईच्या गर्दीने भरलेल्या लोकलमधून उतरून, विषाल ऑफिसच्या दिशेने चालत होता. त्याच्या चालण्यात एक प्रकारची सवय होती – रोजचं तेच रूटीन, तेच ऑफिस, आणि तेच बॉस कुलकर्णी. हातात एक जुनं बॅग, कपाळावर किंचित आठी आणि डोळ्यांत एक विचारमग्न शांतता.
९.४५ वाजले. ऑफिसमध्ये सगळे आपापल्या जागी बसले होते. कुठे टायपिंगचा आवाज, कुठे फोन कॉल्स, कुठे कॉफी मशीनचा गरम वाफ. या सर्वांच्या मध्ये, विषाल नेहमीप्रमाणे आपला डेस्क सेट करत होता. पेपर्स, रिपोर्ट्स, मेल्स—सगळं अगदी काटेकोरपणे पाहणारा.
काही वेळातच कुलकर्णींचा आवाज पसरला,
"विषाल! हे काय रिपोर्ट आहे? किती वेळा सांगितलंय की असं टेबल्समध्ये मर्ज करून पाठवायचं नाही!"
ऑफिसमधील शांतता क्षणात तुटली. सगळ्यांचे लक्ष विषालकडे. पण तो शांतच. मान डोलावली, काही न बोलता स्क्रीनकडे बघू लागला.
२. शैलजाचा प्रश्न
शैलजा, त्याच्या समोर बसणारी, हळूच म्हणाली,
"विषाल, तू असं शांत कसं राहू शकतोस? माझं असं झालं असतं तर मी लगेच पलटून बोलले असते."
विषाल हसत म्हणाला,
"शैलजा, मी घरी एकटाच कमावतो. आई, बायको, दोन मुलं... सगळं माझ्यावर. जर दोन शब्द ऐकून घेतले तर काय झालं? निदान त्यांचं घर टिकतं, त्यांची स्वप्नं चालू राहतात."
शैलजाला त्याच्या बोलण्यातली ती खोल भावना जाणवली. काही क्षण गप्प झाली. शब्द नव्हते, पण त्याच्या आवाजात शहाणपण होते.
३. कँटीनमध्ये संवाद
दुपारी, कँटीनमध्ये चहा घेताना, विषालने पुन्हा बोलायला सुरुवात केली.
"बॉस वाईट नाहीत. खरंच. त्यांच्यावर प्रेशर असतं. रिपोर्ट्स वेळेवर हवेत, क्लायंट्सना मिटींग हवी, मॅनेजमेंटकडून दबाव. ते सुद्धा रोज लढतायत. आणि एक सांगू?"
"बोल ना."
"ते मला आपला समजतात. कारण त्यांना माहिती आहे की मी पलटून बोलणार नाही. त्यांच्या डोळ्यांत कधी कधी मी त्यांचा तरुणपण बघतो – कदाचित तेव्हाचा विषाल."
शैलजाच्या नजरेत आदर उमटला. तिने विषालकडे नव्याने बघितलं. एक शांत योद्धा.
४. ऑफिसच्या बाहेर – एक दृश्य
एका दिवशी, ऑफिस सुटल्यावर बाहेर पाऊस पडत होता. सगळे छत्र्या उघडत होते, तर विषालने त्याच्या जुन्या बॅगेतून एक प्लास्टिक कवर काढली. शैलजा हसून म्हणाली,
"हे काय विषाल? अजूनही तीच प्लास्टिक कवर?"
तो हसत म्हणाला,
"हेच पाणी घराला झाकून ठेवतं. छत्री तर माझ्या बायकोसाठी आहे, ती लहान मुलांना शाळेत घेऊन जाते. मी ओला होऊ शकतो, पण ती नाही."
त्या एका वाक्यात त्याचं आयुष्य होतं.
५. कुलकर्णींची बाजू
कुलकर्णी सरसुद्धा एकटीच लढाई लढत होते. घरात वडील आजारी, मुलगा परदेशी, आणि ऑफिसमध्ये टारगेट्स, दबाव, सततचे अपग्रेड्स. ते कधी कधी एकटेच आपल्या केबिनमध्ये बसून जुन्या दिवसांचे फोटो बघायचे. त्यांनाही कोणीतरी समजून घेणारा हवा होता.
विषाल त्यांच्या डोळ्यात तो जुना विश्वास आणायचा – की अजूनही कामावर विश्वास ठेवणारे लोक आहेत. म्हणूनच ते रागवले तरी शेवटी काम त्यालाच द्यायचे.
६. जबाबदारी आणि अभिमान
एक दिवस क्लायंट मिटींगच्या दिवशी, बाकीचे कर्मचारी उशिरा आले. कुलकर्णीनी शांतपणे विषालकडे पाहिलं,
"मीठींगची तयारी झालीय का?"
विषाल म्हणाला,
"सगळी फाईल्स तयार आहेत सर. प्रेझेंटेशन पण चेक केलंय."
"तू खरंच ऑफिसचा आधार आहेस विषाल."
त्या एका वाक्याने त्याचं सारं थकवा विरघळलं.
७. घरी एक संवाद
त्या रात्री जेवताना, बायकोने विचारलं,
"बॉसने आज पुन्हा काही बोललं का?"
विषाल हलकंसं हसत म्हणाला,
"बोलले… म्हणाले की मीटिंगसाठी माझ्यावर विश्वास आहे."
बायकोच्या डोळ्यांत आनंद होता. त्या नजरेत अभिमान, प्रेम आणि समाधान होतं.
८. शैलजाचा बदल
त्या आठवड्यानंतर शैलजाही बदलली. ती आता विषालकडे सल्ला घ्यायला लागली. काही वेळा तिने त्याला चहा दिला, तर कधी कामात मदत केली. ऑफिसमध्ये त्याला 'मूक मार्गदर्शक' मानलं जाऊ लागलं.
९. कुलकर्णींचा अंतर्गत संघर्ष
एका संध्याकाळी, कुलकर्णी सर एकटे बसले होते. डोळ्यात थोडासा थकवा. त्यांच्या टेबलावर एक फोटो – तरुणपणाचा, जेव्हा ते सुद्धा एक सामान्य कर्मचारी होते. त्यांना विषालमध्ये आपली झलक दिसत होती. म्हणूनच कधी रागावले, कधी ओळखले.
१०. शेवटचा क्षण
एका दिवशी कुलकर्णी सर रिटायर झाले. फेअरवेल पार्टीमध्ये त्यांनी विषालकडे पाहिलं आणि म्हणाले,
"माझ्या आयुष्यात मी बरेच लोक पाहिले, पण तू मला नेहमी माझा जुना काळ आठववत राहिलास. तुझ्या मूक पण मजबूत संघर्षाला सलाम."
त्या संध्याकाळी, विषालने ऑफिसच्या बाहेर पडताना आकाशाकडे पाहिलं. पावसाच्या थेंबांनी त्याच्या चेहऱ्यावर स्पर्श केला. पण त्या थेंबांमध्ये एक समाधान होतं—की तो कुणासाठी 'मोलाचा' आहे.
---
कथेचा सारांश
ही फक्त एका कर्मचाऱ्याची कथा नाही, ही त्यांच्या सारख्या असंख्य 'गप्प लढणाऱ्यां'ची गोष्ट आहे. जे न बोलता जग जिंकतात. ज्यांचं अस्तित्व शांत असलं तरी अर्थपूर्ण असतं.
एक अंतिम प्रश्न…
> तुमच्याही ऑफिसमध्ये असा एखादा 'विषाल' आहे का? जो गप्प राहून रोज न बोलता लढतोय?
तुम्ही कधी त्याला एक चहा दिलाय का…?
---
समर्पण
ही कथा त्या प्रत्येक व्यक्तीसाठी…
…जो शांत आहे, पण कमजोर नाही
…जो झुकतो आहे, पण हरलेला नाही
…जो रोज जगतो आहे, दुसऱ्यांसाठी.
"विषालचा आवाज" – आवाज नाही… पण एक उपस्थिती आहे
