આ બાજુ, મીરા તેની મમ્મીને મળવા તેના ઘર તરફ જાય છે.
અને બીજી તરફ, માનવના ઘરે તેના લગ્ન માટે છોકરીઓના માગા આવ્યા હોય છે. માનવની મમ્મી છોકરીઓના ફોટા જોઈને કહે છે, "આમાંથી એક પણ છોકરી મને ગમતી નથી. મારા માનવને એક પણ લાયક નથી. મારા માનવ માટે તો એક ખાસ છોકરી હોવી જોઈએ – સર્વગુણ સંપન્ન, સ્વાભિમાની, ખુદ્દાર, એકદમ મારા માનવ જેવી."
નીતા (મીરાની નાનપણની બહેનપણી)ની મમ્મી, માનવ માટે બે-ચાર માગા લઈને ગઈ હતી. તે કહે છે, "આ સૌથી સારી છોકરીઓના ફોટાઓ છે. હવે પછી મને ન કહેતા, મારી પાસે જેટલા સારા માગા હતા તે તમને બતાવી દીધા છે. આથી, વધારે આશા મારી પાસે ન રાખતા. ચાલો, હું જાઉં છું." એટલું કહીને તે ઊભી થઈ જાય છે, પણ માનવની મમ્મી તેને રોકી લે છે અને કહે છે, "શું કામ આમ ગુસ્સો કરો છો? આપણા વર્ષોના સંબંધો છે, એમ થોડી જવા દઉં તમને!" એમ કહીને તે એક પર્સમાંથી સોનાનો સિક્કો કાઢીને તેમના હાથમાં રાખે છે અને કહે છે, "મારા દીકરા માટે તો તમારે જ માગુ ગોતી દેવાનું છે, સમજી લેજો."
નીતાની મમ્મી તે સોનાનો સિક્કો પોતાના પર્સમાં રાખીને કહે છે, "ઠીક છે, હું ફરીથી કોશિશ કરીશ અને આ વખતે માનવનું સારામાં સારું માગુ ગોતીને બતાવીશ."
આ તરફ, મીરા વર્ષો બાદ પોતાના ઘરની સામે જઈને ઊભી રહે છે. એ ઘરને જોતા જ તેને નાનપણની બધી જૂની યાદો ફરી તાજી થઈ જાય છે. તે જ તૂટેલો-ફૂટેલો દરવાજો, તે જ તૂટેલી-ચડેલી બારી. હવે ઘર પહેલા કરતાં પણ વધારે જૂનું અને ખંડેર જેવું લાગે છે.
મીરા દરવાજો ખોલીને અંદર પ્રવેશ કરે છે. ગેલેરીમાં તેને પોતાના નાનપણના દ્રશ્યો યાદ આવી જાય છે. તે અને તેનો ભાઈ અહીં રમતા હતા, મસ્તી કરતા હતા. તેની આંખ સામે ધીરે ધીરે નાનપણનો બધો જ દ્રશ્ય આવી જાય છે.
કેસી (મીરાની મમ્મી) અચાનક દરવાજો ખોલે છે તો સામે મીરાંને જોઈને સ્તબ્ધ થઈ જાય છે અને કહે છે, "તું અહીં ક્યાંથી?" મીરા કહે છે, "મમ્મી, હું તમને મળવા આવી છું." કેસી ધોયેલા કપડાં ભરેલી સુકવવાની ડોલ નીચે મૂકી દે છે અને મીરાંને ભેટી પડે છે.
બંને જણા અંદર જઈને બેસે છે. કેસી કહે છે, "તું અહીં બેસ, હું તારા માટે પાણી લાવું છું." કેસી રસોડામાં જતી રહે છે અને મીરા રૂમમાં ફરતે નજર ફેરવે છે. ઘરમાં એક પણ વસ્તુ સાચી હોતી નથી. મીરાએ જે પણ કંઈ મોકલાવ્યું હોય છે, તે બધી વસ્તુઓને તેના પપ્પાએ વેચીને દારૂ પીવામાં વાપરી નાખ્યા હોય છે.
મીરા કેસીને પૂછે છે, "મમ્મી, મેં તમને બધી વસ્તુઓ મોકલી હતી તે બધી ક્યાં ગઈ? આ તમારા ઘરની હાલત કેમ આવી થઈ ગઈ છે? પપ્પા તો તમને દર મહિને પૈસા મોકલે છે, તો પછી તમારી પરિસ્થિતિ કેમ આવી છે?"
પાણીનો ગ્લાસ મીરાના હાથમાં આપતા કેસી કહે છે, "તારા પપ્પા કંઈ રહેવા દેતા નથી. જે વસ્તુ મળે તે વેચીને તેનો દારૂ પી જાય છે અને હું તેમને કંઈ કરી નથી શકતી. જો કંઈ કહું તો તે મને બહુ મારે છે, એટલે મેં તેમને કહેવાનું જ બંધ કરી દીધું છે."
મીરા કહે છે, "તમે પપ્પાને કેમ સમજાવતા નથી? આ વ્યસન સારો નથી." ત્યાં એટલી વારમાં મીરાંને ફોન આવે છે. આકાશ કહે છે, "મીરા, તું ક્યાં છો? મારે તારી સાથે વાત કરવી છે." તો મીરા કહે છે, "હું થોડીક વારમાં ઘરે પહોંચું છું. તમે ઘરે આવો, આપણે ત્યાં જ વાત કરી લેશું."
મીરા પાણીનો ગ્લાસ બાજુમાં મૂકીને ઊભી થઈ જાય છે. કેસીને કહે છે, "હવે મારે જવું પડશે, મારે એક જરૂરી કામ છે, પાછી આવીશ." એટલું કહીને મીરા પોતાના પર્સમાંથી થોડાક પૈસા કાઢીને કેસીના હાથમાં આપે છે અને પછી બહાર નીકળી જાય છે.
તેને તેના પપ્પા પર બહુ ગુસ્સો આવતો હોય છે. તે ઘરની બહાર નીકળીને ચાલવા લાગે છે. રસ્તામાં તેને નીતા અને તેની મમ્મી મળી જાય છે. મીરા કહે છે, "નીતા, તે કેમ મને કંઈ કહ્યું નહીં? મારા ઘરની આવી હાલત છે, તારે મને કહેવું તો જોઈએ ને."
નીતા મીરાને શાંત કરતાં કહે છે, "પણ તું મારી વાત તો સાંભળ." મીરા ગુસ્સામાં હોવાથી તે સાંભળતી નથી. નીતાની મમ્મીને ગુસ્સો આવે છે એટલે તે કહે છે, "કેમ તું નીતાને દોષ દેશ? તારી માં છે તે. તે કોઈ દિવસ આટલા વર્ષમાં તેની સામે ફરીને જોયું છે કે તે શું હાલતમાં જીવે છે કે મરે છે? મારી દીકરી સામે આંગળી ચીંધતા પહેલા તું તારી તરફ જો." એટલું કહીને તે નીતાનો હાથ પકડીને પોતાના ઘર તરફ ચાલવા લાગે છે.
મીરાં કંઈ બોલી શકતી નથી. તે ચૂપચાપ બધું સાંભળી લે છે. તેને ખબર હોય છે કે આમાં મારો વાંક છે, મેં મારા માતા-પિતાની કોઈ દિવસ ખબર ન લીધી.
પછી તે ઘરે જાય છે. ત્યાં તેને આકાશ મળે છે. મીરા કહે છે, "આકાશ, અત્યારે હું વાત કરવા માંગતી નથી, મારો મૂડ ખરાબ છે. શું આપણે કાલે વાત કરી શકીએ?" આકાશ કહે છે, "કંઈ વાંધો નહીં, આપણે કાલે વાત કરશું." એમ કહીને તે નીકળી જાય છે.
આ બાજુ, મીરા ઘરમાં પહોંચે છે એટલે વિજયાબેન અને ધનરાજ શેઠ મીરાની વાટ જોતા બેઠા હોય છે. ધનરાજ ફટાકમાં બોલે છે, "શું જરૂર હતી તે ઝૂંપડપટ્ટીમાં પાછું જવાની?" વિજયા ધનરાજ સામે જુએ છે અને કહે છે, "શાંતિ રાખો, હું વાત કરું છું ને."
વિજયા મીરાંને કહે છે, "બેટા, તું શું કામ ત્યાં પાછી ગઈ હતી? તને ખબર છે કે તું ત્યાં જઈશ તો તને બધું જોઈને દુઃખ જ થવાનું છે, તો શું જરૂર હતી જવાની?"
મીરા કહે છે, "મમ્મીનો શું વાંક હતો? તે ખાલી મને જન્મદિવસની બધાઈ દેવા આવ્યા હતા. ત્યાં તેમનું અપમાન થયું તે મને ન ગમ્યું, એટલે હું તેમની પાસે માફી માગવા ગઈ હતી. તેઓની પરિસ્થિતિ બહુ ખરાબ છે. છત તૂટી ગઈ છે, ઘરમાં ફર્નિચર નથી, ઘરની ખરાબ હાલત છે, ખાવા માટે અનાજ નથી."
મીરા સામે જોઈને તેના ડેડ (ધનરાજ) બોલે છે, "તારા પપ્પાને કેટલી વાર ધંધો કરવા પૈસા આપ્યા છે? તેની જુગાર અને દારૂની ખરાબ આદતને કારણે તેમની આ હાલત છે. અને તારા પપ્પાને પ્રોત્સાહન આપનાર તારી મમ્મી છે. હવે હું તેમની બિલકુલ હેલ્પ કરવાનો નથી."
મીરા ઊભી થઈને રોતી રોતી તેના બેડરૂમમાં જતી રહે છે. વિજયા ધનરાજને કહે છે, "હું મીરાને સમજાવીશ."
થોડીકવાર પછી વિજયા મીરાના બેડરૂમ પાસે જાય છે અને દરવાજો નોક કરતાં પૂછે છે, "મીરા બેટા, શું અંદર આવી શકું છું? મારે તારી સાથે થોડી વાત કરવી છે."
મીરા કહે છે, "હા મોમ, તમે અંદર આવી શકો છો. તમારે પૂછવાનું ન હોય." વિજયા બેડરૂમમાં આવી અને મીરા પાસે બેસી જાય છે. મીરા તરત જ વિજયાના ખોળામાં માથું રાખીને રોવે છે. વિજયા પ્રેમથી મીરાના માથામાં હાથ ફેરવતા બોલે છે, "મીરા, તું કેટલી ભોળી અને માસૂમ છો. તું જેવી નાનપણમાં હતી, એવી જ અત્યારે છો. તું કોઈનું દુઃખ જોઈ શકતી નથી. તારા કોમળ સ્વભાવને કારણે જ તું મને ગમી ગઈ હતી."
મીરા કહે છે, "મોમ, મમ્મી-પપ્પાની બહુ ખરાબ હાલત છે, મેં મારી નજરે જોઈ છે."
વિજયા મીરાને સમજાવતા બોલે છે, "તું નાહક ચિંતા કરે છે. હું કાલે તારી મમ્મીને બોલાવીશ અને તેની સાથે વાત કરીશ. બધું બરાબર થઈ જશે. તારા મમ્મી સાથે આકાશ વિશે પણ વાત કરવી છે. હવે તું બિલકુલ ચિંતા કર્યા વગર શાંતિથી સૂઈ જા. હું બધું સંભાળી લઈશ. તું તારી એક્ઝામ ઉપર ધ્યાન દે, આ તારું છેલ્લું વર્ષ છે. પછી લો ની પ્રેક્ટિસ કરવા માટે લંડન જવાનું છે."
પછી બીજે દિવસે સવારે વિજયા મીરાની મમ્મીને બોલાવે છે. મીરા કોલેજ જતી હોય છે ત્યાં કેસીને મેઈન ડોર પર જોઈ જાય છે. તેને જોઈ મીરા ખુશ થતા વિજયાને બોલાવે છે, "મોમ, નીચે આવો, મમ્મી તમને મળવા આવ્યા છે."
વિજયા નીચે કેસીને મળવા આવે છે એટલે તરત જ મીરા વિજયાને ગળે ભેટી પડે છે અને કહે છે, "થેંક્યુ મોમ, હું જાઉં છું." કેસીને મીરા અને વિજયાનો પ્રેમ જોઈને ઈર્ષ્યા થાય છે.
વિજયા કેસીને બેસવાનું કહે છે. વિજયા સર્વન્ટને ચા-પાણી લઈ આવવાનું કહે છે. વિજયા કેસીને કહે છે, "અમે મીરા માટે એક સરસ છોકરો પસંદ કર્યો છે. તે ખૂબ ભણેલો અને ધનવાન છે. તેનું નામ આકાશ છે અને મીરાના જન્મદિવસે તેણે મીરાને પ્રપોઝ કર્યું છે. મીરાંને પણ આકાશ ગમે છે. મીરા કોલેજ પછી લો ની પ્રેક્ટિસ કરવા આકાશ સાથે લંડન જવાની છે. તે પહેલા બંનેના લગ્ન કરી દેવાનો અમારો વિચાર છે. મીરાનું ભવિષ્ય સુરક્ષિત છે. તમારે મીરાની બિલકુલ ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. તમારી બીજી કોઈ આર્થિક સમસ્યા હોય તો તે હું દૂર કરી દઈશ. તમે બિલકુલ ચિંતા કરશો નહીં."
કેસી મીરાની સગાઈની વાત સાંભળીને ગુસ્સે થઈ જાય છે અને કહે છે, "તમે મને પૂછ્યા વગર મારી દીકરીની સગાઈ નક્કી કેમ કરી શકો? અમે મીરાની નાનપણમાં સગાઈ કરી રાખી છે. મીરાના લગ્ન ત્યાં જ થશે જ્યાં અમે નક્કી કર્યા છે." એમ કહીને કેસી ઘરની બહાર નીકળી જાય છે.
હવે આગળ આપણે ચોથા ભાગમાં જોઈશું કે મીરા સાથે શું થાય છે.
